Aseksualizm - cechy osoby aseksualnej

Spis treści:

Aseksualizm, a zaburzenia seksualne

Seksualność powoli przestaje być tematem tabu, a rozwój samoświadomości człowieka i postęp cywilizacyjny pozwalają na większą swobodę w podejściu do życia seksualnego i mówieniu o seksie. O ile społeczeństwo zmieniło podejście do kwestii seksualnych i przyjęło się, że są one również ważne w kontekście ludzkiej przyjemności, o tyle tematy związane z brakiem zainteresowania seksem i aseksualnością dalej wydają się być wstydliwe.

Uznaje się, że seksualność człowieka jest jednym z podstawowych elementów jego życia. Jednak co w przypadku osób, które mają zaburzenia popędu seksualnego, odczuwają brak potrzeb seksualnych czy też przyjemności z seksu i pomimo tego dalej mogą szczęśliwie funkcjonować?

Aseksualność co to takiego? Oprócz tego, że dzięki seksualności i podejmowaniu aktywności płciowej człowiek może doczekać się potomka i tym samym przekazywać swoje geny dalej, seksualność ma również wiele innych ważnych funkcji. Seksualność obejmuje takie aspekty jak identyfikacja płciowa, orientacja seksualna osób, pożądanie, erotyzm czy intymność.

Seksualności możemy doświadczać zarówno w przestrzeni naszych myśli, przekonań, fantazji, wyobrażeń czy wartości, ale również w sferze fizycznej, emocjonalnej, w zachowaniu czy wchodzeniu w związki.

Szeroko pojęta seksualność w człowieku rozwija się w procesie interakcji kilku czynników takich jak uwarunkowania biologiczne, czynniki psychologiczne, kontekst społeczny, religijny czy duchowy. Jedna z definicji seksualności mówi, że jest to stała i niezbywalna cecha życia ludzkiego, która może być zmienna w ciągu życia w zależności od danego etapu jego rozwoju.

Różnice, które występują w seksualności u poszczególnych osób najczęściej dotyczą uwarunkowań fizjologicznych, które są jej podstawą, ale także dotyczą typu więzi z partnerem, poziomu dojrzałości, ekspresji danej osoby czy ogólnego jej kontekstu.

Wyrażanie własnej seksualności najczęściej odbywa się poprzez potrzeby seksualne, odczuwanie pożądania, które pojawiają się w obszarze relacji z partnerem i dotyczą podejmowania aktywności seksualnej, a nie są kierowane jedynie biologicznym popędem. Problemy w obrębie seksualności człowieka mogą mieć najczęściej podłoże biologiczne, psychiczne czy związane mogą być z relacją partnerską.

Jednym z dysfunkcji seksualnych, które dotyczy ludzkiej seksualności jest pojęcie aseksualności. Aseksualność co to jest i czym się charakteryzuje? W pierwszej z definicji aseksualność uważana była za czwartą orientację seksualną pomiędzy dwoma koncepcjami ludzkiej seksualności - biegunem homofilności, a heterofilności. Aseksualizm przedstawiony był jako pewne kontinuum pomiędzy tymi dwoma wymiarami, który charakteryzował się brakiem lub ograniczoną liczbą zarówno fantazji erotycznych o charakterze homofilnym czy też heterofilnym.

Po raz pierwszy w klasyfikacji ICD prowadzonej przez WHO, aseksualizm został zdefiniowany jako całkowity deficyt czy też brak fantazji seksualnych oraz pragnienia podejmowania aktywności seksualnej w celu osiągnięcia przyjemności, które prowadzić może do poczucia subiektywnego cierpienia oraz trudności na gruncie interpersonalnym.

Przez pewien czas aseksualność postrzegana była przez psychologów i klinicystów jako przejaw odchylenia od normy, a także zaburzenie w zdrowym funkcjonowaniu człowieka. Dopiero kilkuletnie debaty nad naturą aseksualności spowodowały, że uznana ona została jako normalny aspekt ludzkiej seksualności i zakwalifikowano ją do kolejnej orientacji seksualnej.

Osoby aseksualne - charakterystyka

Co jest więc charakterystycznego u osób aseksualnych? W wymiarze psychologicznym i klinicznym definicja osoby aseksualnej mówi, że odczuwa ona brak pociągu płciowego do osób tej samej płci czy też płci przeciwnej, wykazuje brak potrzeb seksualnych, a dodatkowo nie podejmuje ona zachowań i aktywności seksualnych oraz określa samą siebie jako osobę aseksualną.

Głównym objawem czy też symptomem aseksualności jest brak popędu seksualnego. W swojej subiektywnej ocenie osoba aseksualna uznaje, że aktywność seksualna ją nie interesuje ani nie sprawia jej przyjemności.

Badania nad aseksualnością dowodzą, że osobami aseksualnymi są najczęściej kobiety - bez względu na daną grupę wiekową. Najczęściej osoba definiująca się jako aseksualna nie przeżyła dotychczas stosunku płciowego oraz nie żyje w związku partnerskim.

Oczywiście niektóre osoby aseksualne były w relacji seksualnej, jednak właśnie na podstawie tych doświadczeń komunikują one, że seks jest dla nich zjawiskiem, który nie musi występować w ich życiu, ponieważ są w stanie w pełni funkcjonować i prowadzić satysfakcjonujące życie bez niego.

Jakie cechy przejawia osoba aseksualna? Najczęściej zwracają uwagę na wygląd zewnętrzny, który jest dla niej bardzo ważny. Osoby aseksualne są towarzyskie, cieszą się dobrym zdrowiem zarówno fizycznym, jak i psychicznym, więc brak potrzeb seksualnych nie wynika z sytuacji zdrowotnej.

Obok braku zainteresowania seksem i braku odczuwania pożądania seksualnego, osoba aseksualna nie odczuwa również napięcia seksualnego i pociągu fizycznego do innych osób. Co może być zaskakujące jest zdolna do doznawania przyjemności seksualnej oraz osiągania orgazmów. Swoje potrzeby seksualne najczęściej jednak realizuje w pojedynkę.

Natomiast nie wpływa to w żaden sposób na ocenę życia seksualnego, a co więcej nie jest na tyle zadowalające by miało wpływ na ogólny poziom satysfakcji. Jeśli podejmuje współżycie seksualne i kontakty płciowe to najczęściej są one umotywowane stanem zakochania i uczuciem do drugiej osoby.

jakie są cechy osoby aseksualnej

Podstawowe symptomy aseksualności, jakie mogą pomóc określić nam cechy tej orientacji seksualnej to:

brak zainteresowania seksem oraz aktywnością seksualną,
brak popędu seksualnego,
brak odczuwania pożądania seksualnego w relacji z partnerem,
nieumiejętność dopasowania się do żadnej z orientacji - osoby aseksualne nie potrafią określić się jako homoseksualne, ani jako heteroseksualne,
występuje u nich awersja seksualna - uznają seks za odpychający czy obrzydzający,
unikanie jakichkolwiek form bliskości czy czułości w relacji partnerskiej,
niezrozumienie faktu, że dla innych osób seks stanowi bardzo ważną część życia, a szczególnie relacji miłosnych,
uznawanie innych osób za atrakcyjnych, bez poczucia atrakcyjności seksualnej i pociągu seksualnego wobec osób, które są atrakcyjne,
pełne osiąganie satysfakcji życiowej bez podejmowania aktywności seksualne.

Rodzaje aseksualizmu

Aseksualność jako orientacja seksualna osób, może dodatkowo przybierać różne formy, które różnią się intensywnością przeżyć między poszczególnymi osobami. Pierwszy z podziałów obejmuje osoby, które są w stanie odczuwać względem innych osób pociąg romantyczny. Bowiem inne osoby pociągają ich emocjonalnie i chcą romantycznego związku, jednak w dalszym ciągu nie odczuwają oni pragnienia seksualnego i pociągu fizycznego.

W tej pierwszej kategorii aseksualizm może być podzielony na:

heteroromantyczność, która charakteryzuje się występowaniem pociągu romantycznego do osób przeciwnej płci,
homoromantyczność, która charakteryzuje się występowaniem pociągu romantycznego do osób tej samej płci,
biromantyczność, która charakteryzuje się pożądaniem i zainteresowaniem osobami obu płci,
aromantyczność, która charakteryzuje się występowaniem braku pociągu romantycznego do innych osób,
transromantyczność, która charakteryzuje się występowaniem pociągu romantycznego do osób o braku określonej tożsamości płciowej,
panromantyczność, nazywana też jako panseksualizm, która charakteryzuje się występowaniem pociągu do osób różnych płci,
demiromantyczność czy demiseksualizm, który charakteryzuje się pociągiem romantycznym.

Jeszcze inna z klasyfikacji przedstawia podział ze względu na rodzaj popędu seksualnego, który występuje u osób aseksualnych. Wymienić możemy tutaj cztery rodzaje aseksualizmu:

odczuwanie popędu, natomiast nie ma pociągu seksualnego - pojawia się opinia, że w teorii seks może sprawiać przyjemność, jednak bez potrzeby podejmowania współżycia seksualnego z innymi,
odczuwanie pociągu romantycznego wobec innych, natomiast bez czucia popędu seksualnego - odczuwany pociąg względem innych ma charakter emocjonalny, intelektualny czy duchowy,
wybór masturbacji, która sprawia przyjemność, natomiast występuje też awersja seksualna (nie chcą uprawiać seksu z partnerem ponieważ uważają kontakty seksualne za akt beszczęcący i lekceważący ich ciało),
osoby aseksualne nie odczuwają romantycznego pociągu ani pociągu seksualnego - seks traktują jako coś niewygodnego, pomimo tego, że są w stanie stworzyć bliskie więzi emocjonalne, to jednak nie potrafią się szczerze zakochać, a miłość niekiedy uważają za bezsensowną.

rodzaje aseksualizmu

Różnice między aseksualizmem, a zaburzeniem popędu seksualnego

Bardzo ważnym faktem dotyczącym aseksualizmu jest to, że aseksualizm nie jest chorobą czy zaburzeniem seksualnym wymagającym leczenia. Jak już wspomnieliśmy wyżej przez pewien czas aseksualizm traktowany był jako jednostka w kategorii zaburzeń zarówno w klasyfikacji DSM jak i ICD.

Dopiero doniesienia naukowe w 2010 roku pozwoliły na wyjaśnienie, że aseksualizm nie powinien być traktowany jako zaburzenia seksualne i odstępstwo od normy. Osoba aseksualna bowiem nie jest chora, ponieważ aseksualizm nie jest związany ze świadomym wyborem oraz ludzką wolą. Uznanie aseksualizmu jako czwartą orientację seksualną pozwoliło, że cześć osób aseksualnych mogła przestać odczuwać, że coś jest z nimi nie tak.

Aseksualni mogą równie jak inni chcieć romantycznego związku i nawiązywać relacje miłosne oraz osoby te są w pełni zdolne do kochania drugiej osoby, po prostu jedynie nie czują pragnienia bliskości seksualnej. Obecnie aseksualność staje się coraz bardziej neutralna w społeczeństwie i traktowana jest jako coś normalnego podobnie jak homoseksualizm czy biseksualizm.

Społeczność osób aseksualnych może więc poczuć się jako w pełni zdrowa osoba, a zdrowie seksualne osoby o orientacji romantycznej nie musi już być podważane. Zaburzenia seksualne czy zaburzenia popędu seksualnego charakteryzują się przede wszystkim występowaniem pewnego cierpienia psychicznego oraz odbiegają w konkretnych kryteriach od normy.

Aseksualizm w związku - jak sobie radzić?

Czy aseksualizm w związku może być problemem? Oczywiście osoby aseksualne wcale nie muszą być przez całe życie singlami i mogą również zawierać szczęśliwe i satysfakcjonujące związki partnerskie. Kobieta aseksualna czy mężczyzna aseksualny może charakteryzować się niskim poziomem libido czy jego brakiem, jednakże w relacji opartej na zrozumieniu i realnej chęci bycia razem nie musi stanowić to dużego problemu.

Występują też osoby aseksualne, które odczuwają niewielki popęd i pomimo tego, że odczuwają brak potrzeby uprawiania seksu, to jednak podejmują stosunki płciowe, ponieważ wiedzą, że jest to ważna potrzeba ich partnera.

Gwarantem udanego związku będzie znalezienie osoby, która również ceni wartość relacji romantycznej opartej na więzi emocjonalnej czy duchowej, w której seks nie stanowi aż tak ważnego elementu wspólnego życia.

Osoby seksualne pożądanie odczuwają również w różnym stopniu, a wszystko zależy od znalezienia złotego środka, dzięki któremu oboje partnerów może czuć się swobodnie i szczęśliwie. Osiągnięcie satysfakcji z relacji seksualnych na pewno jest ważnym czynnikiem spajającym dwie osoby, dlatego ważne, by kobieta aseksualna czy mężczyzna aseksualny nie wchodzili w relacje z osobą, która ma ogromne potrzeby seksualne i potrzebuje ich zaspokajania.

Jeśli jednak pojawia się w związku taki problem, a osoby aseksualne nie potrafią w pełni zaspokoić partnera warto rozważyć wizytę u seksuologa czy też terapię par. Niezależnie od swojej orientacji terapia dla par może przynieść poprawę w relacji i satysfakcję we wzajemnych kontaktach. Psychoterapeuta par będąc obiektywnym może pomóc ugasić konflikt pomiędzy partnerami i wypracować odpowiednie strategie porozumienia.

Literatura

Kowalczyk, R., Merk, W., Siekierska, M. (2016). Charakterystyka osób aseksualnych, Seksuologia Polska 2016; 14(1): 25-30.