Blue Monday - czy istnieje najbardziej depresyjny dzień w roku?

Czym jest Blue Monday?

Blue Monday – co to za zjawisko? A przede wszystkim w niniejszym artykule opiszemy jak pokonać Blue Monday? Blue Monday (z ang.: “niebieski poniedziałek”) to dzień, który jest określany jako najsmutniejszy w całym roku.  Najbardziej depresyjny dzień w roku nie posiada stałej, określonej daty, jednak zawsze przypada na trzeci poniedziałek stycznia. W 2024 roku był to 15 stycznia, natomiast w 2025 roku będzie to 20 stycznia.
 

W kolejnej części artykułu można poznać odpowiedzi na takie pytania jak: 

Czy Blue Monday rzeczywiście jest najbardziej depresyjnym dniem w roku?
Kto stworzył teorię dotyczącą Blue Monday i w jakim celu?
Czy wpływ Blue Monday na samopoczucie można przezwyciężyć?
Niebieski Poniedziałek – rzeczywistość czy jedno wielkie kłamstwo?

Historia Blue Monday

Skąd wziął się Blue Monday? W tym akapicie postaramy się przybliżyć historię Blue Monday. Jednocześnie odpowiemy na pytanie czy był to jedynie chwyt marketingowy oraz kto wymyślił Blue Monday?  Historia Blue Monday rozpoczyna się w 2005 roku, gdy walijski psycholog, Cliff Arnall, postanawia stworzyć formułę na najbardziej przygnębiający dzień w roku. 

Pod uwagę bierze takie czynniki, jak: 

• warunki pogodowe, 
• poziom motywacji do działania, 
• liczbę niespełnionych postanowień noworocznych,
• czas, który minął od świąt Bożego Narodzenia. 

W końcowym założeniu, psycholog wyznaczył trzeci poniedziałek stycznia jako najsilniej dołujący w całym roku.
 

Czy w ogóle można określić, który z dni w roku jest najgorszy ze wszystkich? Hipoteza dotycząca najbardziej depresyjnego dnia w roku, tak naprawdę nie ma prawdziwego odzwierciedlenia w rzeczywistości, ponieważ taki dzień nie jest możliwy do sprecyzowania. Wielość kultur czy warunków klimatycznych na całym świecie potrafi diametralnie się od siebie różnić i to sprawia, że określenie najsmutniejszego dnia w roku nie jest możliwe do oszacowania.  

Blue Monday to mit

Już znamy odpowiedź na pytanie : blue monday, co to? Teraz postaramy się określić czy oszacowanie tego dnia stanowi prawdę czy mit? Czy najbardziej depresyjny dzień w roku istnieje? 

Należy wiedzieć przede wszystkim, że Blue Monday to mit, ponieważ nie jest możliwe określenie jednego, najbardziej przygnębiającego dnia w roku, mającego charakter cykliczny. Warto jednak zauważyć, że koncepcja Blue Monday przedstawia pewne czynniki, które faktycznie mogą wpływać na stan psychiczny człowieka w okresie jesienno-zimowym. 
 

Są to między innymi:

• niskie temperatury, 
• mały dostęp do światła słonecznego,
• niestabilna sytuacja finansowa – zadłużenia, brak oszczędności.

Czy stan psychiczny człowieka może zależeć od pory roku oraz pogody? Tak, czynniki pogodowe mają spore znaczenie w odczuwaniu pewnych stanów emocjonalnych. Gdy za oknem jest zimno czy pochmurno to można zauważyć, jak wiele osób czuje się przygnębionych. Obniżony nastrój w okresie jesienno-zimowym często wynika z niedoborów witamin i składników odżywczych w organizmie, jednak może mieć również charakter psychopatologiczny. Zaburzenie psychiczne, które jest ściśle związane z występującą porą roku, to sezonowe zaburzenie afektywne (z ang. seasonal affective disorder, w skrócie SAD). 
 

Jak pokonać Blue Monday, czyli niesłużący nikomu mit? Szkodliwość Blue Monday opiera się na fałszywym przekonaniu dotyczącym jego istnienia, pomimo braku rzetelnych badań naukowych. Ważnym mechanizmem psychologicznym, pojawiającym się w przypadku Blue Monday, jest samospełniająca się przepowiednia. Co to dokładnie oznacza? 

 

W tym przypadku schemat samospełniającej się przepowiedni wyglądałby w następujący sposób:

Założenie: “Nie dam rady zdać tego egzaminu, na pewno będą jakieś podchwytliwe pytania.”
Działanie: Student silnie obawia się pomyłki, tak więc stara się wychwycić wszystkie szczegóły w zadaniu, aby nie pominąć ewentualnych haczyków. 
Konsekwencja działania: Student nie wyrabia się w czasie i oddaje egzamin uzupełniony jedynie w połowie.
Potwierdzenie początkowych oczekiwań: “Miałem rację od początku, ten egzamin był niemożliwy do zdania!”

Jak chronić nasze zdrowie psychiczne?

Blue Monday jest określony jako “najbardziej depresyjny dzień w roku”, jednak nie ma on nic wspólnego z faktyczną depresją. Depresja to poważna choroba, która jest diagnozowana przy utrzymywaniu się symptomów przez okres co najmniej dwóch tygodni. Warto również wiedzieć, że depresja ma różne oblicza i u każdej osoby może objawiać się trochę inaczej. W tym zaburzeniu nastroju powszechnie występuje głębokie przygnębienie, jednak z jego powodu może pojawić się także niekontrolowana złość, która zazwyczaj nie jest kojarzona jako symptom depresyjny. 

Jak dbać o własne zdrowie podczas jesieni i zimy?

Zadbaj o swój sen oraz odpoczynek – gdy jesteśmy przemęczeni, to możemy być bardziej podatni na odczuwanie obniżonego nastroju oraz braku motywacji do wykonywania codziennych czynności.

Stwórz plan tygodniowy – warto, by oprócz wymaganych obowiązków, zapisywać również czas przeznaczony na odpoczynek.

Ustalaj cele i staraj się ich trzymać – w przypadku, gdy uda nam się czegoś dokonać pomimo początkowego braku chęci, możemy czuć się bardziej zadowoleni ze swoich postępów.

Minimalizuj odczuwany stres – przewlekły stres powoduje obniżenie odporności fizycznej oraz psychicznej organizmu.
 
Staraj się myśleć pozytywnie – warto spróbować dostrzec pozytywne strony każdego dnia i praktykować wdzięczność na co dzień.

Bądź uważny na swoje emocje oraz potrzeby – przydatna w tym zakresie jest technika mindfulness. 

Postaraj się o aktywnie spędzany czas – gdy brakuje nam motywacji do działania to właśnie ćwiczenia fizyczne mogą pomóc, ponieważ rozgrzewają ciało oraz umysł do dalszej pracy.

Spożywaj zdrowe, pełnowartościowe posiłki – wiele badań wskazuje na to, że dieta ma kluczowe znaczenie w podtrzymaniu dobrostanu psychicznego i fizycznego człowieka.

Unikaj alkoholu i innych substancji psychoaktywnych – mają one negatywny wpływ na zdrowie i mogą powodować szereg przykrych objawów dla organizmu, jak np. bóle głowy, wymioty.

Warto dbać o siebie każdego dnia

Czego może uczyć nas historia związana z Blue Monday? Z całą pewnością tego, jak bardzo możemy być podatni na zewnętrzne wpływy. Gdy nasz nastrój ulega szczególnemu obniżeniu, powinniśmy zadać sobie następujące pytania: 
 

• “Dlaczego czuję smutek?”, 
• “Czy zdarzyło się coś, co bezpośrednio mnie dotyczy?”, 
• “Czy w tym momencie moje niskie samopoczucie zależy od emocji innych ludzi?”. 

Poprzez udzielenie odpowiedzi na wymienione pytania, można lepiej poznać przyczynę obniżonego nastroju i znaleźć skuteczne sposoby na jego poprawienie.

Zjawisko Blue Monday pokazuje, jak wielkie znaczenie ma to, w jaki sposób traktujemy siebie.  Bez względu na dzień tygodnia, dzień miesiąca, czy dzień roku musisz pamiętać aby dbać o własny dobrostan oraz poprawę samopoczucia. Obniżony nastrój w okresie zbliżającego się dnia Blue Monday nie powinien być tym wydarzeniem uzasadniany. Warto dotrzeć do prawdziwej przyczyny swojego słabszego stanu zdrowia i popracować nad jego kondycją. 

Warto pamiętać o swoim zdrowiu psychicznym każdego dnia, ponieważ dzięki temu można uzyskać prawdziwe zadowolenie ze swojego życia i pozostać odpornym na zewnętrzne, niesprzyjające oddziaływania innych. Tych umiejętności najlepiej może nauczyć nas psychoterapia, która pomaga zrozumieć własne schematy myślenia oraz pomaga wypracować strategie radzenia sobie ze stresem, trudnymi emocjami. 

Już teraz umów wizytę u jednego z naszych psychoterapeutów online!
 

ZAREZERWUJ WIZYTĘ
 

Bibliografia

Cohut, M. (2019). The truth about 'Blue Monday'. Medical News Today. [data dostępu: 22.11.2024]

Kuntz, L. (2021). The Myth of Blue Monday. Psychiatric Times. [data dostępu: 22.11.2024]