Sposoby radzenia sobie z frustracją

Spis treści:

Frustracja - co to jest?

Doświadczanie frustracji nie jest przyjemne, ponieważ wiąże się z występowaniem przykrych sytuacji, z którymi człowiek nie jest w stanie sobie w pełni poradzić. Trudne, negatywne emocje stanowią główny budulec frustracji, dlatego uczucie to jest często wypierane i nieakceptowane przez wiele osób. Frustracja jest jednakże potrzebnym elementem rozwoju osobowości oraz emocjonalności człowieka.

Frustracja - co to jest i do czego może prowadzić? Jaka jest definicja frustracji? Definicja frustracji zakłada, że jest to kumulacja przytłaczających emocji, które są wynikiem niespełnionych planów, celów czy potrzeb. Jaka jest psychologiczna twarz frustracji? Frustracja jako mechanizm adaptacyjny, odpowiednio wykorzystany, pomaga w nauce umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami oraz przeszkodami w dojrzały sposób.

Złość i frustracja współwystępują ze sobą i są one wzajemnie od siebie zależne. Wzmożona złość powoduje silniejsze odczuwanie frustracji, a tym samym powoduje więcej przykrych konsekwencji. Do czego może prowadzić nieadaptacyjna frustracja? Frustracja może spowodować rozwój lub wzrost uprzedzeń wobec innych osób, pojawienie się objawów depresji czy zachowań agresywnych. Częste odczuwanie frustracji może odcisnąć długotrwałe skutki na zdrowie psychiczne oraz przyczynić się do obniżenia jakości życia.

Frustracja powszechnie kojarzona jest z zachowaniami agresywnymi. Warto jednak zadać sobie następujące pytanie: czy frustracja zawsze współwystępuje z agresją? Obecnie przyjmuje się, że skłonności do agresji są zależne od nasilenia trudnych emocji oraz umiejętności radzenia sobie z nimi. W przypadku, gdy ktoś rozwinął zrównoważone mechanizmy regulacji emocji, to jest on bardziej odporny na wykazywanie zachowań agresywnych.

Jakie mogą być przyczyny frustracji? Wskazuje się, że głównymi przyczynami odczuwania frustracji jest posiadanie niezaspokojonych potrzeb, obniżona umiejętność regulacji emocji oraz radzenia sobie ze stresem (teoria stresu). Już teraz zapanuj nad emocjami podczas frustracji poprzez lepsze zrozumienie źródła tego złożonego zjawiska!

Przyczyny frustracji

Przyczyny frustracji - skąd bierze się to uczucie, jaka jest jego geneza? Doświadczanie frustracji jest wyjaśnione wieloma teoriami, które wskazują na różne źródła jej powstawania. Frustracja a psychologia - jakie można wymienić psychologiczne wytłumaczenia frustracji? Możemy wyróżnić następujące koncepcje: teoria frustracji-agresji, teoria napięć, teoria stresu, teoria samokontroli oraz deprywacji podstawowych potrzeb.

Teoria frustracji-agresji przyjmuje, że niemożność zrealizowania własnych celów, założeń oraz potrzeb może powodować frustrację. Istotnym jest także to, że poprzednie frustracje mogą nasilać obecnie występujące uczucie frustracji, a więc dochodzi do kumulacji nieprzyjemnych odczuć. Nasilone, trudne emocje związane z frustracją mogą prowadzić do agresji, której celem może być niepożądany bądź też inny, losowy obiekt.

Frustracja może być także wynikiem napięć, które pojawiają się w naszym codziennym funkcjonowaniu. Napięcia te mogą mieć różne pochodzenie:

niemożność osiągnięcia pożądanego celu,
brak pozytywnych zdarzeń,
obecność niechcianych doznań.

W teorii napięć zakłada się, iż napięcia powodują przykre emocje, które następnie wpływają na przejawiane przez człowieka zachowanie.

Teoria stresu zakłada, że frustracja jest wynikiem stresujących wydarzeń życiowych. Obecnie doświadczanie stresu jest powszechne, tak więc można zauważyć większą podatność ludzi na odczuwanie frustracji. Długotrwały stres oraz frustracja powodują pogorszenie się zdrowia psychicznego. Ludzie mogą mieć poczucie braku sensu życia i niezadowolenia ze swoich codziennych działań. Według tej teorii zmniejszenie poziomu frustracji jest możliwe, gdy dana osoba zadba o obniżenie częstotliwości sytuacji stresogennych oraz zatroszczy się o odpowiedni dla siebie odpoczynek.

Emocjonalna rozbieżność, frustracja - dlaczego samokontrola pełni kluczową rolę w radzeniu sobie z frustracją? Negatywne emocje oraz uczucia, takie jak złość i frustracja, mogą być często trudne do opanowania. Zgodnie z twierdzeniami teorii samokontroli, ludzie różnią się między sobą pod względem zdolności do kontrolowania swojego zachowania. Poziom samokontroli rozwija się we wczesnym dzieciństwie i pozostaje względnie stała przez okres dorosłości. Osobowość skłonna do frustracji charakteryzuje się obniżoną samokontrolą emocjonalną. Osoba jest podatna na doświadczanie obniżonego nastroju, wybuchów złości czy silnych wahań nastroju. Emocjonalne radzenie sobie oraz rozwijanie umiejętności samokontroli jest istotne w zapobieganiu występowania uczucia frustracji.

Stany frustracji mogą pojawiać się, gdy człowiek jest pozbawiony możliwości zrealizowania podstawowych potrzeb, takich jak głód czy sen. Człowiek nie mogący zaspokoić najważniejszych pragnień ma zmniejszoną samokontrolę i wykazuje więcej zachowań agresywnych, które są związane z odczuwaniem frustracji. Siła frustracji jest zależna od liczby niezaspokojonych potrzeb i ich nasilenia.

kiedy frustracja pojawia się najczęściej

Kiedy występuje frustracja najczęściej, w jakich okolicznościach?:

konflikty interpersonalne,
problemy finansowe,
codzienne, stresujące wydarzenia ,
problemy związane z pracą zawodową,
nierealizowanie swoich potrzeb, brak odpoczynku,
niespełnienie życiowe.

Typowe reakcje na frustracje - objawy frustracji

Jakie są objawy frustracji? Symptomy mogą się różnić u każdej osoby, ponieważ zależą one od danej sytuacji wywołującej silne emocje oraz indywidualnej samokontroli emocjonalnej.

Patrząc całościowo, możemy wymienić następujące objawy frustracji:

intensywne, trudne emocje związane z uczuciem frustracji,
utrata panowania nad sobą,
irytacja, drażliwość,
odczuwanie niepokoju, napięcia,
obniżenie lub czasowa utrata poczucia własnej wartości,
unikanie sytuacji wywołujących frustrację,
przytłoczenie codziennymi obowiązkami,
zmiany w nawykach żywieniowych,
problemy ze snem,
zażywanie substancji, takich jak alkohol, nikotyna.

Poprzednie frustracje mogą nasilać następujące w późniejszym czasie uczucie frustracji. Oprócz negatywnych konsekwencji frustracja ma także praktyczne zastosowanie, ponieważ informuje nas, gdy dzieje się coś sprzecznego z naszymi planami czy założeniami. Frustracja definiuje zbiór naszych negatywnych przemyśleń oraz przykrych emocji.

Seksualna frustracja - co to jest (definicja, objawy)? Frustracja seksualna to uczucie, które dotyka wiele osób, jednak w różnym nasileniu. Ten typ frustracji jest związany z nierozładowanym napięciem seksualnym, które z czasem może doprowadzić do nieakceptowalnych zachowań.

Objawy frustracji seksualnej obejmują podejmowanie działań, które są wynikiem niespełnionych potrzeb seksualnych, niedostępności partnerów bądź niezadowalających kontaktów seksualnych. Działania te mogą mieć następujące cele: poszukiwanie zaspokojenia, władzy lub zemsty. Człowiek sfrustrowany w sferze seksualnej jest narażony na zwiększone ryzyko zachowań agresywnych oraz przemocy.

Uczucie frustracji często nie jest akceptowane przez otoczenie, ponieważ kojarzy się ono z brakiem przewidywalności i emocjonalnej stabilności. Większa frustracja może wiązać się z zachowaniami agresywnymi, dlatego nie jest ona pozytywnie postrzegana.

Jakie mogą pojawić się reakcje na frustrację? Otoczenie osoby doświadczającej przewlekłej frustracji może odczuwać mniejsze zadowolenie z nawiązanej relacji i poczuć potrzebę oddalenia się w sytuacji trudnej. Sfrustrowane osoby mają tendencję do przenoszenia swojego negatywnego afektu na innych ludzi i może być to jeden z powodów pojawienia się częstszych kłótni w relacji. Bezustanne konflikty interpersonalne dla wielu osób są powodem, dla którego nie chcą podtrzymywać dalszych kontaktów, tak więc osoba doświadczająca frustracji może poczuć się osamotniona ze swoimi trudnościami.

Rodzaje frustracji

Jakie możemy wyróżnić rodzaje frustracji? W zależności od danej sytuacji, uczucie frustracji może posiadać charakter wewnętrzny lub zewnętrzny. Czym jest frustracja wewnętrzna? Frustracja wewnętrzna to uczucie, które pojawia się w wyniku niezadowolenia ze swojego zachowania, podjętych wysiłków czy uzyskanych efektów pracy. Ten rodzaj frustracji może doprowadzić do obniżonego poczucia własnej wartości oraz poczucia niskiej skuteczności.

Frustracja zewnętrzna jest związana z czynnikami zewnętrznymi, które powodują nadmierny stres. Przykładem może być sytuacja, w której dana osoba musi pracować bardzo dokładnie i pod presją czasu. Warto zaznaczyć, że każdy typ frustracji, szczególnie w dużym natężeniu, może negatywnie oddziaływać na zdrowie psychiczne.

Jak poradzić sobie z uczuciem frustracji ?

Jak radzić sobie z frustracją, która utrudnia codzienne funkcjonowanie? Strategie radzenia sobie z frustracją mają różną formę, ponieważ u każdej osoby może podziałać co innego. Mimo to można wyróżnić pewne podstawowe działanie, które warto podjąć w przypadku chęci radzenia sobie z tym nieprzyjemnym odczuciem. Radzenie sobie z frustracją powinno opierać się na dotarciu do sedna pojawiających się emocji. Jakie emocje czujesz, gdy frustrujesz się na swoją obecną sytuację? Jakie myśli przychodzą Ci wtedy do głowy i w jakim stopniu oceniasz je jako prawdziwe?

Emocjonalne radzenie sobie jest istotną zdolnością w rozwiązywaniu swoich trudności. Wyzwól emocje! Zaobserwuj, zrozum i zaakceptuj je - jest to podjęcie pierwszego kroku w celu poradzenia sobie z uczuciem frustracji. Należy pamiętać, że frustracja to uczucie, które z czasem przeminie. Nie jest ono stałym elementem osobowości. Jeżeli tylko postarasz się dostrzec swoją frustrację i zrozumieć lepiej jej przyczyny, to będziesz miał zasoby do poradzenia sobie z tym nieprzyjemnym uczuciem.

Zdystansuj się od przeżywanych obecnie zdarzeń i spróbuj spojrzeć na nie z innej perspektywy. Frustracje rozwijają ludzi, ponieważ wyzwalają na tyle silne uczucia, że dana osoba dąży do polepszenia swojej dokuczliwej sytuacji. Dzięki frustracji jesteśmy w stanie poprawić swoją regulację emocjonalną oraz rozwijać samoświadomość.

Uważność jest jedną z umiejętności radzenia sobie z przykrymi uczuciami. Polega na dostrzeganiu swoich emocji, myśli oraz doznań fizycznych, towarzyszących w chwili odczuwania frustracji. Gdy jesteśmy owładnięci silnymi reakcjami emocjonalnymi, to trudno jest nam się od nich zdystansować i potraktować je jako coś odrębnego od naszej osobowości. Możemy myśleć, że frustracja jest częścią nas, która nigdy nie przeminie. Uważność pozwala na spostrzeżenie obecnych doświadczeń i zaakceptowanie ich. Zdystansuj się i dzięki uważności dostrzeż prawdziwego siebie.

Osobowość skłonna do frustracji bardzo często ma negatywne nastawienie do siebie lub swojego otoczenia. Poprzez zmianę swojego podejścia do wielu sytuacji, można spodziewać się zmniejszenia częstotliwości frustracji. Osoby podchodzące do życia z życzliwością, wrażliwością i wdzięcznością, rzadziej doświadczają sfrustrowania.

Godzenie się ze stratą jest niezwykle trudne, a zwłaszcza w sytuacji, w której szczególnie nam na czymś zależało. Często nie mamy wpływu na to, co dzieje się w naszym życiu i nasze porażki nie zależą w pełni od naszych działań. Należy także pamiętać, że popełnianie błędów zdarza się każdemu i ważnym elementem rozwoju jest dostrzeżenie i zaakceptowanie ich.

Opanuj stres, który dominuje w twojej codzienności, ponieważ może on być głównym powodem, dla którego odczuwasz frustrację. Sposobów na zredukowaniu stresu jest wiele, jednak podstawowym jest dbanie o codzienny odpoczynek oraz słuchanie potrzeb swojego organizmu. Gdy czujesz, że już nie dajesz sobie rady, to w miarę możliwości należy odłożyć obowiązki na bok.

Jak radzić sobie z frustracją, gdy pojawiają się objawy fizyczne? Doświadczanie frustracji jest związane z odczuwaniem złości, która powoduje pojawienie się trudności ze spokojnym oddychaniem. Aby się uspokoić, warto spróbować różnych ćwiczeń oddechowych, które mają praktyczne zastosowanie i są skuteczne w radzeniu sobie z przykrymi emocjami. Najprostszą i najczęściej stosowaną techniką jest liczenie oddechów, czyli wdechów i wydechów. Gdy następnym razem poczujesz nadmierną frustrację, zapanuj nad emocjami poprzez skupienie się na swoim oddechu.

Zmiana sytuacji, w której obecnie się znajdujesz, z całą pewnością pozwoli ci na poradzenie sobie z pojawiającą się frustracją. Jeżeli w pewnych chwilach osiąganie celu zdaje się być dla ciebie niemożliwe, warto w takiej sytuacji dać sobie moment na odejście od podejmowanych działań. Dążenie do zrealizowania celu pomimo zmęczenia, braku energii czy niedostrzegania sensu swoich wysiłków, nie przyniesie pożądanych rezultatów, a jedynie wyczerpanie oraz frustrację.

Niektóre osoby są szczególnie podatne na bodźce sensoryczne pochodzące z zewnątrz. Gdy bodźce stają się zbytnio intensywne w swojej częstotliwości lub zyskują na sile, to dana osoba może odczuwać silną frustrację oraz chęć ucieczki. W takim przypadku warto dać sobie czas, w którym jest się odciętym od nadmiernie przytłaczających bodźców. Deprywacja sensoryczna pomaga osobom wrażliwym w poradzeniu sobie z frustracją, wynikającą z przeciążenia układu nerwowego.

Zmniejszanie poziomu frustracji jest również możliwe, dzięki dbaniu o swoją dietę oraz aktywność fizyczną. Osoby odżywiające się zdrowo i uprawiające sport cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym oraz fizycznym. Rzadziej odczuwają silne, negatywne emocje i wykazują się większą odpornością psychiczną na stres oraz na frustrację.

Wokół siebie można zaobserwować różne reakcje na frustrację, które często są nieadekwatne do potrzeb sfrustrowanej osoby. Wyzwól emocje przy kimś bliskim. Walka z frustracją jest prostsza, gdy są przy nas kochające, wspierające osoby. Postaraj się porozmawiać z osobą, przy której czujesz się akceptowany i zrozumiany. Z całą pewnością poczujesz potrzebne ukojenie i zmniejszy to twój poziom odczuwanej frustracji.

Frustracja - jak sobie radzić, gdy inne sposoby nie działają? Pomocne może okazać się podjęcie psychoterapii, która jest w stanie nauczyć nas umiejętności regulacji emocjonalnej. Osoba doświadczająca frustracji może także mieć potrzebę, aby porozmawiać z kimś o swoich trudnych doświadczeniach. Psychologowie, psychoterapeuci są w stanie pomóc w tym zakresie.

częste reakcje na frustracje

Psychoterapia, a radzenie sobie z frustracją

Frustracja - jak sobie radzić, gdy samodzielne starania nie przyniosły oczekiwanych rezultatów lub są zbyt trudne do zrealizowania? Radzenie sobie z frustracją może opierać się o pomoc psychoterapeutyczną. Na początku terapeuta postara się dotrzeć do przyczyny odczuwanej frustracji. Może być to przykładowo deprywacja potrzeb, niepowodzenia w codziennym funkcjonowaniu czy całościowe niespełnienie życiowe.

Gdy tajemnice frustracji pacjenta zostają odkryte, wtedy można przejść do poszukiwania rozwiązań problematycznej sytuacji. Na początku psychoterapeuta próbuje się dowiedzieć, w jakim stopniu frustracja niezrozumiała jest dla pacjenta. Aby móc walczyć z frustracją, trzeba zdawać sobie sprawę z tego, na jakiś mechanizmach jest oparte dane zjawisko. Psychoterapia pomaga w odkrywaniu siebie i lepszym zrozumieniu procesów, które zachodzą w naszej głowie.

Nadmierna frustracja - co to jest i o czym może świadczyć? Większa frustracja to nagromadzenie się silnych, niepożądanych emocji, z którymi nie jesteśmy w stanie sobie poradzić. Najczęściej nadmierna frustracja jest wynikiem wcześniejszych trudnych doświadczeń, które spowodowały podobne negatywne uczucia. W tym przypadku stany frustracji utrudniają codzienne funkcjonowanie i powodują obniżenie jakości życia.

Psychoterapia a emocje - czy psychoterapeuta może nauczyć rozpoznawać i nazywać emocje? Psychoterapeuta posiada umiejętności, które pozwalają pacjentowi na dogłębne eksplorowanie swojej sfery emocjonalnej. Dzięki zrozumieniu swoich emocji można poradzić sobie z uczuciem frustracji i poczuć większą satysfakcję z codziennego życia.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ

Bibliografia

Breuer, J., Elson, M. (2017). Frustration-Aggression Theory. W: P. Sturmey (Red.), The Wiley Handbook of Violence and Aggression, s. 1-12. Chichester: Wiley Blackwell.
Kaczmarska, A., Curyło-Sikora, P. (2016). Problematyka stresu - przegląd koncepcji. Hygeia Public Health, 51(4), 317-321.
Killeen, P.R. (1994). Frustration: Theory and practice. Psychonomic Bulletin and Review, 1 (3), 323-326.
Lankford, A. (2021). A sexual frustration theory of aggression, violence, and crime. Journal of Criminal Justice, 77(1).
Scott, E. (2023). How to Deal With Frustration. Signs, Causes, and Coping With Frustrated Emotions. Very Well Mind. [data dostępu: 01.07.2024]

Frustracja - sposoby radzenia sobie z frustracją