16.04.2025
Internet daje nam nieskończone możliwości kontaktu, wymiany myśli i tworzenia społeczności. Niestety, niesie też ze sobą zjawiska, które potrafią mocno ranić – jednym z nich jest hejt.
Choć często bagatelizowany lub traktowany jako „nieprzyjemna część Internetu”, hejt może mieć realny wpływ na nasze zdrowie psychiczne, samoocenę i poczucie bezpieczeństwa.
W niniejszej publikacji opisujemy czym jest hejt, jak na niego właściwie reagować, a także co można zrobić by uchronić się przed nim.
Słowo "hejt" pochodzi od angielskiego "hate", oznaczającego nienawiść. Współcześnie zjawisko hejtu internetowego odnosi się do agresywnych, często wulgarnych wypowiedzi w sieci, które mają na celu poniżenie, obrażenie lub zastraszenie innych osób. Hejt ma formę zarówno tekstowych ataków, jak i materiałów audiowizualnych, które szerzą zniesławienie lub prowokują negatywne emocje wśród odbiorców.
Kim jest hejter? To osoba, która świadomie zamieszcza obraźliwe komentarze, często anonimowo, z zamiarem skrzywdzenia innych. Motywacje hejterów są różne – może to być zazdrość, frustracja lub chęć zwrócenia na siebie uwagi. Niektórzy hejterzy działają impulsywnie, inni systematycznie angażują się w uporczywe nękanie ofiar. W odróżnieniu od trolli, którzy często prowokują dla zabawy, hejter rzeczywiście wierzy w swoje negatywne przekazy i chce wpłynąć na odbiorcę w sposób destrukcyjny.
Większość badań dotyczących przemocy w internecie jest dostępna online, a jedynie nieliczne zostały opublikowane w formie książek. Jednym z istotnych raportów są badania SW RESEARCH, które objęły grupę 800 internautów w wieku 16–64 lat, odzwierciedlającą strukturę polskiego społeczeństwa w tej grupie wiekowej. Wyniki z 2015 roku pokazują, że ponad połowa badanych (53,4%) przynajmniej raz spotkała się z hejtem w sieci. Co czwarty respondent padł ofiarą hejtu, a 11,3% przyznało, że sami dopuszczali się hejtowania.
Z kolei co trzeci ankietowany przyznał, że stara się zostawiać pozytywne komentarze pod zdjęciami znajomych. Takie zachowanie częściej występowało u osób w wieku 24–35 lat, zamieszkujących średnie miasta (200–500 tys. mieszkańców) i z wyższym statusem finansowym. Pokazuje to, że postawy wobec hejtu mogą różnić się w zależności od statusu społecznego i poziomu edukacji.
Zjawisko hejtu internetowego przybiera najróżniejsze formy, a jego wpływ na psychikę osób dotkniętych hejtem może być ogromny. Hejt nie ogranicza się wyłącznie do obraźliwych komentarzy – może obejmować także inne działania, które naruszają godność i dobre imię osób hejtowanych. Warto poznać konkretne sytuacje, aby zrozumieć, jak destrukcyjny może być hejt w sieci.
Jednym z przykładów jest sytuacja, w której uczennica szkoły średniej padła ofiarą hejtu, ponieważ opublikowała zdjęcie swojego rysunku. Pod jej postem pojawiły się dziesiątki komentarzy umniejszających jej talent i ośmieszających jej pracę. Część użytkowników zaczęła tworzyć przeróbki jej dzieł, celowo zniekształcając je w celu wywołania drwin. Takie działanie nie tylko demotywuje, ale także prowadzi do utraty wiary we własne możliwości.
Nie można pominąć sytuacji, w której młoda kobieta, prowadząca działalność charytatywną, padła ofiarą hejtu, ponieważ podjęła temat pomocy uchodźcom. W mediach społecznościowych pojawiły się oskarżenia, że działa dla korzyści własnych, mimo że nie miały one żadnego pokrycia w rzeczywistości. W efekcie kobieta zaczęła otrzymywać groźby, co jest klasycznym przykładem, jak hejterzy w internecie mogą wpływać na życie swoich ofiar.
Warto również wspomnieć o sytuacji, gdy pewien student został dotknięty hejtem po opublikowaniu swojego stanowiska w sprawie politycznej. W odpowiedzi na jego wypowiedź pojawiły się komentarze sugerujące, że powinien zniknąć z internetu, a nawet groźby fizyczne. Ten przypadek hejtu pokazuje, jak bardzo skrajne reakcje mogą wywołać odmienne poglądy.
Przykłady hejtu w internecie są różnorodne – od obelżywych komentarzy pod postami, przez publikowanie kompromitujących zdjęć, aż po groźby i nękanie w wiadomościach prywatnych. Każda z tych form może prowadzić do poczucia izolacji i wycofania społecznego u osoby poszkodowanej.
Jak hejt wpływa na zdrowie? Konsekwencje hejtu nie kończą się na sferze emocjonalnej – mogą odbić się na całym życiu ofiary. Długotrwała ekspozycja na język agresji prowadzi do:
Nienawiść online to zjawisko, które może wydawać się jedynie słowną agresją, lecz w rzeczywistości ma niezwykle destrukcyjny wpływ na psychikę jednostki. Ofiary hejtu narażone są na długotrwałe konsekwencje emocjonalne i psychiczne, które mogą prowadzić do stanów depresyjnych, lęków społecznych, a nawet myśli samobójczych. Ofiara hejtu musi codziennie mierzyć się z poczuciem odrzucenia, wstydu i bezsilności, co znacząco obniża jej samoocenę oraz zdolność do budowania zdrowych relacji międzyludzkich.
Sprawcy hejtu często nie zdają sobie sprawy z tego, jak poważne skutki ma ich działanie. Dla nich to jedynie anonimowy komentarz, złośliwa uwaga czy ironiczny mem – dla osoby poszkodowanej to jednak akt znieważenia, który może odbić się na jej psychice na długie lata. Psychologowie podkreślają, że hejterzy w internecie często kierują się frustracją, zazdrością lub chęcią odreagowania własnych problemów, nie myśląc o tym, że ich słowa mają realny wpływ na czyjeś życie.
Dlaczego hejt dominuje w sieci? Skąd bierze się potrzeba krzywdzenia innych w przestrzeni cyfrowej? Internet daje złudne poczucie anonimowości, które ośmiela ludzi do wyrażania agresji bez ponoszenia konsekwencji. Badania wskazują, że osoby częściej stosujące hejt mają tendencję do impulsywnego zachowania, niskiej empatii oraz trudności w kontrolowaniu emocji. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne dla młodych ludzi, którzy dopiero kształtują swoją tożsamość i są bardziej podatni na negatywne opinie.
Definicja hejtu mówi jasno – to celowe, agresywne działanie mające na celu obrażenie, upokorzenie lub zdyskredytowanie innej osoby. Hejt internetowy może przybierać różne formy, od obraźliwych komentarzy, poprzez nawoływanie do nienawiści, aż po uporczywe nękanie i groźby. Niestety, hejterzy w internecie często działają anonimowo, co daje im poczucie bezkarności.
Hejt ma formę zarówno słowną, jak i wizualną – mogą to być kpiące wpisy, obraźliwe memy, przerobione zdjęcia czy rozprzestrzenianie fałszywych informacji. Zdarza się, że hejt dotyczy szkoły, w której uczniowie są publicznie ośmieszani przez rówieśników, co negatywnie wpływa na ich zdrowie psychiczne. W najcięższych przypadkach może dojść do przestępstwa zniesławienia lub nawet groźby karalnej, co podlega odpowiedzialności karnej.
Bycie ofiarą hejtu może powodować silne emocje – od smutku i frustracji po lęk i poczucie bezradności. Jednak kluczowe jest, aby nie pozwolić, by nienawistne komentarze przejęły kontrolę nad naszym samopoczuciem. Hejt często nie mówi nic o osobie, do której jest kierowany – dużo więcej zdradza o jego autorze. Hejterzy to często osoby, które same doświadczają problemów, czują się niespełnione lub szukają sposobu na rozładowanie własnych frustracji.
Jak reagować na hejt? Pierwszym krokiem jest świadomość, że nie musimy brać go do siebie. Słowa rzucone przez przypadkową osobę w sieci nie definiują naszej wartości. Warto sobie przypominać, że publiczna zniewaga w internecie to wyraz czyjejś agresji, a nie obiektywna prawda o nas.
Drugim ważnym krokiem jest przerwanie kontaktu z hejtem. Jeśli czujesz, że nienawistne treści cię przytłaczają – wyjdź z profilu, zamknij aplikację, zrób coś innego. Dystans czasem działa jak najlepsza tarcza ochronna. Zamiast analizować komentarze, poświęć czas na coś, co poprawia twoje samopoczucie – rozmowę z kimś bliskim, spacer, hobby, które cię relaksuje.
Bardzo istotne jest także wsparcie. Pomoc ofiarom hejtu to nie tylko działania instytucji i organizacji, ale też zwykła rozmowa z kimś, kto nas rozumie i może nas wesprzeć. Jeśli hejt mocno na ciebie wpływa, nie wahaj się skonsultować z psychologiem – profesjonalna rozmowa pomoże odzyskać spokój i poczucie kontroli. Jeżeli jesteś osobą nieletnią, a jednocześnie ofiarą hejtu to kluczowa jest rozmowa z rodzicami, z bliskimi, którzy pomogą Ci przejść przez ten trudny czas. Nie można w tej sytuacji milczeć, bowiem trudne emocje będą narastać, a samopoczucie znacząco się obniżać. Milczenie nie rozwiąże problemu, natomiast rozmowa z osobą bliską, z osobą z naszego otoczenia pozwoli nam wiele zmienić.
Jak reagować na hejt? - najważniejsze zasady:
Jeśli padłeś ofiarą hejtu, kluczowe jest zachowanie spokoju i niepodejmowanie impulsywnych działań. Warto:
Jak przeciwdziałać hejtowi? Przeciwdziałanie hejtowi wymaga wspólnych działań społecznych oraz edukacyjnych. Hejt musi mieć skuteczne przeciwdziałanie, dlatego warto:
Co to jest hejt? To zjawisko, które obejmuje nienawiść online, agresywne komentarze, publiczne poniżanie, a także zastraszanie innych osób. Jest to forma przemocy, która przybiera różne postacie – od subtelnych drwin po otwarte groźby. Wiele osób uważa, że to nieodłączna część internetu, jednak coraz więcej badań pokazuje, że nie jest to coś, co musimy akceptować.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy terapeuty? Wielu ludzi, którzy doświadczyli hejtu, czuje się bezradnych. Nie wiedzą, jak go zatrzymać i jak radzić sobie z hejtem na poziomie emocjonalnym. To właśnie w tym miejscu psychoterapia może okazać się kluczowa.
Jak psychoterapia pomaga?
Nie musisz pozwalać, by nienawiść innych wpływała na Twoje życie. Wsparcie terapeutyczne to skuteczny sposób na odbudowanie poczucia wartości i nauczenie się, jak radzić sobie z hejtem w zdrowy sposób. Pamiętaj – to hejterzy mają problem, nie Ty. Nie pozwól, by skutki hejtu definiowały Twoją przyszłość.
Bibliografia
Garwol, K. (2016). Hejt w internecie–analiza zjawiska. Edukacja-Technika-Informatyka, 7(4), 304-309.
Kukliński, A. (2018). Hejt w internecie jako zagrożenie bezpieczeństwa człowieka. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka-Praktyka-Refleksje, (32), 131-146.
Włodarczyk, J. (2014). Mowa nienawiści w internecie w doświadczeniu polskiej młodzieży. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 13(2), 122-158.