Infantylizm emocjonalny - przyczyny, rodzaje i leczenie

Charakterystyka osób infantylnych - czym jest infantylizm?

 

Infantylizm psychologiczny jest zjawiskiem, które coraz częściej interesuje psychologów. W prostym tłumaczeniu infantylizm rozumiany jest jako dziecinne zachowania osób dorosłych. Osoby infantylne często w życiu dorosłym potrzebują liczyć na innych, mają trudności w samostanowieniu o sobie i przejawiają pewną niedojrzałość w zachowaniu.

 

Psychologiczny aspekt infantylizmu dotyczy sfery emocjonalnej, kiedy osoba dorosła odczuwa emocje i reaguje w sposób typowy dla małych dzieci. Jej reakcje emocjonalne są często nieadekwatne do sytuacji lub nadmiernie silne. Osoba może wykazywać zachowania infantylne w momencie gdy jest nierozumiana, krytykowana czy samotna. 

Warto wspomnieć również o tym, że zaburzenia psychiczne a infantylizm dziecięcy mają ze sobą bardzo dużo wspólnego.  Objawy infantylizmu dziecięcego mogą często łączyć się z takimi zaburzeniami jak zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości czy zaburzenia więzi. 
 

Związek z osobą infantylną może więc nie należeć do najłatwiejszych, głównie z powodu tego, że osoby infantylne charakteryzują się dużą zależnością od innych, często nie potrafią przyjąć odpowiedzialności za swoje zachowanie i emocjonalnie reagują.

Przyczyny infantylizmu

 

Przyczyny infantylizmu psychicznego wiążą się z niektórymi zaburzeniami osobowości. Infantylizm psychologiczny będzie tutaj więc niejako objawem wtórnym danego zaburzenia osobowości. Co więcej infantylizm w przebiegu danego zaburzenia osobowości może być również wyrazem mechanizmu obronnego, jaki dana osoba stosuję w sposób nieświadomy.

 

Infantylizm psychologiczny może przejawiać się w zaburzeniach osobowości z wiązki B i C, gdzie w pierwszym przypadku mamy do czynienia z silną emocjonalnością, a w drugim z odczuwaniem lęku.

Przyczyny infantylizmu psychicznego będą widoczne w takich zaburzeniach osobowości jak:
 

osobowość histrioniczna – charakteryzuje się nadmierną emocjonalnością i pewną teatralnością widoczną w zachowaniu danej osoby. Osoby z tym zaburzeniem osobowości często zachowują się w sposób dziecinny, chcąc tym samym przyciągnąć uwagę innych i być traktowane w sposób szczególny. Pragną zainteresowania i uznania od otoczenia,  dlatego często stosują całe spektrum zachowań – często sięgają więc po dziecinne i niedojrzałe reakcje. Mogą zachowywać się uwodzicielsko, przyciągać atrakcyjnością fizyczną i wyglądem, a wszystko po to, by zaskarbić sobie uwagę i aprobatę innych osób.
 

osobowość narcystyczna – w przypadku tego zaburzenia osobowości zachowania infantylne mogą być jednym z przejawów strategii manipulacji, jaką stosuje narcyzm. Dziecinne zachowanie będzie stosowane wtedy, gdy dana osoba będzie chciała pozyskać czyjeś zaufanie, zainteresowanie czy uwagę. Dodatkowo zachowania infantylne mogą pojawiać się również wtedy, gdy określona osoba jest skonfrontowana z czymś, co jest dla niego niewygodne lub nieprzyjemne, 
 

osobowość typu borderline – zaburzenie osobowości z pogranicza charakteryzuje się skrajnością emocjonalną i zahamowaniem zarówno w odczuwaniu emocji, jak i ich wyrażaniu. Infantylizm może być więc tutaj stosowany jako strategia radzenia sobie z trudnymi i intensywnymi zachowaniami. Zachowania infantylne pomagają osobie z borderline w kontrolowaniu własnych reakcji i odruchów, a także pozwalają ulokować się w bezpiecznej strefie komfortu. Infantylizm daje szansę zachowywania się dziecinnie, w wyniki czego nie trzeba konfrontować się z rzeczywistością i można unikać trudności związanych z dorosłością i odpowiedzialnością, 
 

osobowość zależna – osoby z tym zaburzeniem osobowości cechuje potrzeba zależności od innych i bycia zaopiekowanym. Infantylizm przejawia się tutaj jako pewna niedojrzałość czy nieporadność, gdzie dana osoba nie jest w stanie sama o siebie zadbać. Osoby zależne często potrzebują dużo wsparcia ze strony innych oraz zachowują się dziecinnie, by pokazać jak bardzo tej opieki potrzebują. Infantylność u osób zależnych pomaga im unikać odpowiedzialności za siebie i chroni przed podejmowaniem własnych decyzji,
 

osobowość unikająca – osoby z unikającym zaburzeniem osobowości charakteryzują się infantylnymi i dziecięcymi zachowaniami zazwyczaj wtedy, gdy chcą uniknąć sytuacji, która wywołała u nich nieprzyjemne i niechciane emocje. Spektrum zachowań infantylnych będzie miało zastosowanie w momencie krytyki, konfrontacji z czymś nieprzyjemnych czy innej sytuacji, która wzbudza trudne i niekontrolowane emocje. W przypadku tego zaburzenia osobowości infantylizm stanowi mechanizm obronny przed podjęciem odpowiedzialności czy przyjęciem negatywnych konsekwencji jakiś zdarzeń,
 

Infantylizm jest przejawem zaburzeń osobowości, bowiem dziecinne zachowania widoczne w powyższych zaburzeniach osobowości wyrastają na gruncie zaburzonych relacji z opiekunami na etapie wczesnego dzieciństwa. Zaburzenia osobowości rozumiane są tutaj jako wzorzec sztywnego myślenia, reagowania i zachowywania się, który ujawnia się szczególnie w relacjach interpersonalnych.

Przejawianie zachowań infantylnych w danym zaburzeniu osobowości wskazuje na pewien brak bezpiecznego wzorca przywiązania, jaki rozwinął się w dzieciństwie danej osoby. Przyczyny zachowań infantylnych biorą się najczęściej z niewłaściwego zachowania osób dorosłych względem dziecka, braku odpowiedniego dostrojenia rodzica, a także z niezaspokojenia potrzeb emocjonalnych dziecka. 

 

Rodzaje infantylizmu

 

W przypadku zaburzenia jakim jest infantylizm psychiczny możemy wyróżnić pewne rodzaje infantylizmu, które różnią się między sobą charakterystycznymi cechami, jak i przyczynami jego powstawania.  Podstawowe rodzaje infantylizmu jakie możemy wymienić to:
 

• infantylizm przysadkowy - obecnie nazewnictwo to stosowane jest rzadziej, jednak dawniej chorobę tę określano właśnie w ten sposób. Infantylizm przysadkowy czy też infantylizm fizyczny to inaczej karłowatość przysadkowa, która jest spowodowana niedoczynnością gruczołu jakim jest przysadka mózgowa.
  
  Hormon wzrostu i infantylizm - skutkuje niedoborem hormonu wzrostu oraz gonadotropiny, co prowadzi do zahamowania wzrostu. Osoby cierpiące na infantylizm przysadkowy cechują charakterystyczny wygląd ciała, jak i rysów twarzy. Proporcje sylwetki i wygląd ciała przypomina u nich wygląd dzieci, dlatego też schorzenie to początkowo nazywane było właśnie infantylizmem.
  
   

• infantylizm seksualny jest rodzajem infantylizmu powiązanym silnie ze sferą seksualną. Infantylizm seksualny określany jest również jako infantylizm parafiliczny i stanowi on pewien rodzaj fetyszyzmu. Objawy infantylizmu seksualnego  charakteryzują się tym, że dana osoba lubi przebierać się w dziecięce ubrania, nosić smoczek czy pieluszki, a także ma osobliwe preferencje seksualne.  W kontaktach seksualnych osoba nie zachowuje się jak dorosły partner, ale często lubi przyjmować rolę małego dziecka - być głaskana czy przytulana małe dziecko. Przyczyny infantylizmy seksualnego powiązane są z pewnym zaburzeniem rozwoju seksualnego, które wiąże się z okresem wczesnego dzieciństwa. Infantylizm seksualny może przybierać dwie formy, a mianowicie: łagodną i drastyczną.
  
  W pierwszej, łagodnej formie dana osoba po prostu przejawia zainteresowania dziecięce czy występuje u niej komunikacja dziecięca, lubi się przebierać za niemowlę czy też bawić. Natomiast w drastycznej formie osoba przebrana za dziecko i będąca w takiej roli może dopuszczać się różnych masochistycznych zachowań, co może być niebezpieczne i powinno zostać poddane terapii. 
  
  
  
  

   

   

Objawy infantylizmu

 

Charakterystyka osób infantylnych pokazuje szereg zachowań i reakcji, które już na pierwszy rzut oka przypominają zachowanie małego dziecka. W pierwszej kolejności warto wspomnieć, że osoby infantylne mają tendencje do trudności w relacjach właśnie przez swoje infantylne zachowania. Charakteryzuje je brak odpowiedzialności, nadmierne reakcje emocjonalne czy problemy decyzyjne na wielu obszarach życia. Osoby te często odbierane są przez otoczenia jako takie, które nigdy nie dorosły. Wydają się nie zdawać sobie sprawy z wielu rzeczy, cechuje je silna potrzeba opieki i wsparcia ze strony innych oraz niekiedy też potrzeba przywierania emocjonalnego do innych i zależności od nich.

 

Objawem infantylizmu będzie także chęć przełożenia własnej odpowiedzialności i decyzyjności na innych, ponieważ sami nie czują się na tyle pewnie i nie wierzą w siebie. 
 

Objawy infantylizmu dziecięcego najczęściej występujące i charakterystyczne dla tego zaburzenia to:
 

• brak umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami,

• niedojrzałość emocjonalna,

• nadmierna emocjonalność i chwiejność,

• naiwność,

• konformizm,

• szybkie uleganie innym,

• nadmierna ekspresja uczuć,

• nieadekwatne zachowania do sytuacji.

Leczenie infantylizmu

 

Jak wygląda leczenie infantylizmu emocjonalnego? Przyczyny i leczenie infantylizmu jest silnie związane z zaburzeniami osobowości, dlatego też podejście do tej kwestii powinno być takie samo jak w przypadku leczenia zaburzeń osobowości. 

Leczenie infantylizmu emocjonalnego powinno więc opierać się na psychoterapii, a niekiedy też na farmakoterapii. Ważne jednak, by zgłosić się do psychoterapeuty jeśli widzimy, że infantylizm stanowi problem w naszym życiu. Leczenie farmakologiczne będzie wskazane jedynie w przypadkach, gdy występuje nadmierna i niekontrolowana emocjonalność, która przekłada się na silne stany lękowe czy też zaburzenia somatyczne. Oczywiście o włączeniu leków stabilizujących emocjonalność zawsze decyduje lekarz psychiatra. 
 

Leczenie infantylizmu przysadkowego z kolei wiąże się z podawaniem hormonu wzrostu, który pobudza pracę przysadki mózgowej do wytwarzania potrzebnych gonadotropin. Leczenie infantylizmu w tym przypadku przebiega najczęściej pod opieką neurologa i endokrynologa. Największa skuteczność leczenia występuje u dzieci z infantylizmem przysadkowym, kiedy hormon podawany jest jeszcze, gdy dziecko rośnie. Im później tym efekty leczenia mogą być gorsze. 
 

Nie mniej jednak przyczyny i leczenie infantylizmu odsyła nas do konieczności odbycia psychoterapii, która jest jedyną formą jaka może zmienić  zachowanie osoby dorosłej z infantylizmem. 

 

Terapia infantylizmu  

 

Terapia infantylizmu przede wszystkim skupia się na poznaniu dokładnych przyczyn występowania tego zaburzenia. Ważne jest również rozpoznanie czy zaburzenie infantylizmu jest mniej lub bardziej nasilone. Może na przykład okazać się, że przejawianie zachowań infantylnych u danej osoby wcale nie jest destrukcyjne i nie powoduje znaczących szkód na gruncie osobistym, społecznym czy zawodowym. 

Natomiast, jeśli infantylizm u dorosłych powoduje spore trudności i ma negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie danej osoby należy pomyśleć o psychoterapii. Objawem choroby infantylizmu, który na pewno wymaga pomocy specjalisty będzie nadmierna i niekontrolowana emocjonalność, która nie pozwala na normalne i adekwatne reagowanie.

 

Terapia infantylizmu podobnie jak w przypadku leczenia zaburzeń osobowości opierać będzie się na takich formach jak terapia poznawczo-behawioralna oraz terapia dialektyczno-behawioralna. Druga z terapii jest szczególnie zalecana w przypadku zaburzenia osobowości typu borderline.

Objawy i leczenie infantylizmu w ujęciu podejścia poznawczo-behawioralnego tłumaczone są jako zaburzenia struktury myślenia i interpretowania, które z kolei prowadzą do nieadekwatnych reakcji emocjonalnych oraz zachowania. Ten nurt psychoterapii pozwala na skuteczną modyfikacje sposobu myślenia i zachowywania się, co może zacząć wypracowywać bardziej dojrzałe i odpowiedzialne strategie radzenia sobie. 

Psychoterapeuta online stara się, by osoba z infantylizmem zrozumiała skąd wzięło się u niej zaburzenie infantylizmu i jak może wyglądać radzenie sobie z infantylizmem u dorosłych. Poznanie przyczyn konkretnych zachowań i przepracowanie trudnej przeszłości pozwala na uwolnienie się od wielu przykrych emocji i daje szansę znalezienia przestrzeni na nowe strategie działania. 

 

Częstym powodem skłaniającym do terapii jest również związek z osobą infantylną, gdzie partner będący osobą infantylną ma problem z funkcjonowaniem w relacji i w związku. 
 

Literatura
 

Cierpiałkowska, L., Soroko, E. (2017). Zaburzenia osobowości. Problem diagnozy klinicznej, Poznań, Wydawnictwo UAM.