Kim jest hipokryta? Jak radzić sobie z hipokryzją?

Hipokryzja - charakterystyka
 

Czasami możemy na swojej drodze spotykać osoby, które często mówią jedno, a myślą drugie. Takie zachowanie określane często mianem “chorągiewki” może wiązać się z hipokryzją. Pewnie niejednokrotnie spotkaliśmy się z określeniem hipokryzja czy hipokryta - co to jednak dokładnie oznacza, co to znaczy być hipokrytą?

 

Skąd jednak pochodzi znaczenie słowa hipokryta? Termin hipokryzja pochodzi z języka greckiego “hypokrisis”, gdzie już w czasach starożytnych tłumaczony był jako postępowanie niezgodne z deklarowanymi przekonaniami czy uczuciami. Wśród synonimów słowa hipokryzja znajdziemy takie pojęcia jak: fałsz, chytrość, przewrotność czy obłuda.

Osoba nazywana hipokrytą niekiedy próbuje przedstawiać się jako człowiek o nienagannej moralności czy kierująca się w życiu wyższymi wartościami, choć w rzeczywistości jej zachowanie i czyny pokazują coś zgoła innego. Bycie hipokrytą wiąże się również z pozorami sympatii, szacunku, niezwykłej lojalności, przez co hipokryta w oczach innych może zyskać wizerunek wielkiego znawcy czy człowieka z wyższych sfer. Przez tworzenie wokół siebie aury człowieka porządnego często hipokryta czuje się uprawniony do tego, by wymagać od innych szacunku. 

Wielu z nas na co dzień spotyka się z przejawami hipokryzji zarówno w życiu osobistym, rodzinnym, społecznym czy zawodowym. Przykłady hipokryzji zauważać możemy również w mediach czy w polityce. Z reguły takie postawy budzą w nas sprzeciw i powodują frustrację, gdy widzimy, że inni wymagają przestrzegania zasad moralnych, do których sami się nie stosują. 
 

Hipokryta - jak rozpoznać hipokrytę w życiu codziennym ?

 

Osoby, które spotkały na swojej drodze hipokrytów często nie rozpoznają od razu z kim mają do czynienia. Bowiem hipokryta dostosowuje się do swojego rozmówcy czy otoczenia i ciężko rozeznać się czy jego zachowanie jest naturalne, czy też jest podszyte fałszywością.

Rozpoznawanie hipokryzji to również cecha, którą nie wszyscy posiadają, a więc istnieje pewna grupa osób, która łatwo może ulec hipokrytom i dać się im zmanipulować. Wiele osób nie może zrozumieć jak można zachowywać się tak obłudnie – dla nich rozpoznawanie hipokryzji jest natychmiastowe. W momencie, gdy widzą przykłady hipokryzji u innych od razu dystansują się od takich osób.

 

Jak więc nauczyć się rozpoznawać hipokryzję  wśród innych?  Warto nauczyć się zauważać niektóre cechy charakteru hipokryty, które mogą świadczyć o jego zachowaniu:
 

·        częste krytykowanie innych i łatwość w wydawaniu osądów,

·        różnica pomiędzy tym, co dana osoba mówi, a co robi

·        brak konsekwencji w działaniu i w zachowaniu,

·        zatajanie swoich prawdziwych intencji.
 

Przede wszystkim chcąc rozpoznać hipokrytę powinniśmy skupić się na tym czy dana osoba wykazuje pewną łatwość i chęć do krytykowania innych. Hipokryta bardzo często potrafi szybko zauważyć niedociągnięcia czy błędy innych osób, srodze oceniając ich zachowanie i nierzadko mówiąc, że on sam zachowałby się w podobnej sytuacji zgoła odmiennie. W rzeczywistości jednak hipokryta może głośno potępiać niektóre zachowania, ale samemu również popełniać podobne „grzeszki”.

Tu wyłaniają się więc kolejne ważne cechy charakterystyczne dla hipokryty czyli rażąca rozbieżność pomiędzy tym, co hipokryta mówi, a co robi. Przewrotność widoczna w ich postępowaniu jest więc jedną z cech hipokryty – potrafi on ostro krytykować innych, wykazując dezaprobatę do takiego czy innego zachowania, by następnie samemu zrobić identycznie to samo.
 

Inne cechy charakteru hipokryty mogą wskazywać również na to, że często ukrywa on swoje prawdziwe intencje i zamiary. Hipokryta często wykorzystuje innych, by zrealizować swoje zamiary, jednocześnie zdaje sobie jednak sprawę, że wyjawienie tego innym może spotkać się z niezadowoleniem czy odrzuceniem.

Dlatego też często zdarza mu się przemilczeć niektóre kwestię – bardzo często hipokryta udaje kogoś kim nie jest, by na dany moment zjednać sobie ludzi, którzy są mu akurat potrzebni. Osiągnięcie celu przez hipokrytę bardzo często pokazuje zakłamanie i bardzo wątłe zasady moralne hipokryty.

 

Hipokryta - cechy charakteru
 

Jednak, aby móc skutecznie rozpoznawać i omijać hipokrytów w swoim życiu, musimy bardzo dobrze poznać cechy charakteru hipokryty.
 

Zdarza się, że takie zachowanie u hipokryty jest robione z premedytacją, jednak w wielu przypadkach udawanie hipokrytom wchodzi już w „krew”, przez co takie przejawy hipokryzji jak udawanie aktualnie pożądanej postawy przychodzi naturalnie i bezwiednie. Co ważne hipokryci często udają kogoś kim zupełnie nie są, głównie dla tego, by się przypodobać. Hipokryci potrafią osiągnąć swój cel w sposób bardzo elokwentny i subtelny, a dostosowując się do innych starają się pokazywać takie same poglądy, wartości czy wizje.

Hipokryta może jednego dnia obmawiać daną osobę i rozsiewać plotki na jej temat, by potem iść do niej i udawać sympatycznego przyjaciela. Często hipokryci potrafią zjednać sobie również grono osób, które jest im przychylne i wierzy w ich intencje. Wśród takich osób mogą odczuwać swoje poczucie wyższości moralnej gdy wygłaszają własne poglądy i starają się uchodzić za ekspertów w danej dziedzinie.

Psychologia zachowań hipokrytów tłumaczy takie zachowania najczęściej jako mechanizm obronny. Wbrew wszystkiemu udawanie przez hipokrytę jest przejawem jego wewnętrznego braku pewności siebie i niskiego poczucia własnej wartości. Hipokryta tak bardzo chce być akceptowany i lubiany przez innych, że za wszelką cenę chce się wszędzie dopasować i każdemu przypodobać.

Wyższość moralna hipokryty, którą odczuwa pozwala zaspokajać mu deficyty samoakceptacji i poczucia własnej wartości. Jest to jednak iluzja, dzięki której hipokryta może ukryć prawdę o sobie, często swoje wady i deficyty po to, by w oczach innych uchodzić za kogoś lepszego.

Skąd więc może się brać hipokryzja danej osoby? W rzeczywistości hipokryta nie chce by w jego życiu królowała dwulicowość, obłuda czy fałsz. Hipokryta często sam wikła się w udawanie kogoś innego czy bycie ową chorągiewką na wietrze z konkretnych powodów, np.:
 

• silny lęk przed opinią innych i nadmierne przejmowanie się tym, co pomyślą inni,

• zbyt umoralniona wizja samego siebie,

• egoistyczne myślenie i skupienie jedynie na sobie i własnym wizerunku,

• silna potrzeba aprobaty innych i przynależności do danej grupy,

• postawa pełna zazdrości i zawiści.
  
  
   

Jak radzić sobie z własną hipokryzją?

 

Jak rozpoznać cechy hipokryty u siebie? Postawa hipokryty może rozwijać się mniej lub bardziej świadomie. By przyznać się przed samym sobą, że możemy przejawiać u siebie cechy fałszywości czy podwójnych standardów jest bardzo trudno. Warto jednak zapytać siebie czy zdarza mi się robić, czy mówić coś innego niż myślę? Czy zdarzają mi się sytuację, kiedy jestem fałszywy względem innych? A co najważniejsze to zastanowić się warto, czy jeśli zdarza mi się tak zachowywać, to dlaczego to robię?

Często zdarza się nam zachować jak hipokryta, ponieważ dana sytuacja tak czy inaczej wpływa na nas – nie oznacza to od razu, że jesteśmy hipokrytami z krwi i kości. Tak naprawdę nikt nie jest w 100 % odporny na takie zachowania, a jak już wiemy często wynikają one z wewnętrznej słabości, a nie koniecznie z premedytacji.

 

Aby skutecznie zacząć radzić sobie z własną hipokryzją przede wszystkim powinniśmy rozwijać naszą samoświadomość i wgląd we własne zachowanie. Dlaczego? Ponieważ pozwoli to nam na określanie przyczyn naszych zachowań oraz pozwoli zrozumieć niektóre związki przyczynowo-skutkowe tego, dlaczego zachowujemy się w dany sposób. Zwiększanie świadomości na temat samego siebie pozwala nam na rozwijanie bardziej konstruktywnych mechanizmów radzenia sobie z wieloma czynnikami. 

Jak radzić sobie z hipokrytą?

 

Co zrobić jeśli mamy do czynienia z hipokrytą? Jak zdemaskować hipokrytę? Przede wszystkim warto sobie odpuścić gniew czy złość, ponieważ do niczego one nie prowadzą. Oczywiście zrozumiałe jest, że obcowanie z fałszywą osobą wzbudza w nas szereg negatywnych odczuć.
 

Warto jednak pamiętać o tym, że hipokryta na pewno będzie się tłumaczył i zaprzeczał jakoby miał on zachowywać się fałszywie. Hipokryta może również próbować obrócić wszystko przeciwko nam i starać się na siłę wybielić, w niektórych przypadkach może nawet przerzucać winę, czy oskarżać inną osobę o utratę zmysłów.

Mało prawdopodobne, że obnażenie jego obłudnego zachowania powoduje głębszą refleksję – niestety hipokryta będzie dalej zachowywał się tak samo, chcąc w dalszym ciągu manipulować. Jak więc prawidłowo reagować się na hipokryzję i radzić sobie z hipokrytą?
 

Warto stosować kilka prostych zasad gdy mamy do czynienia z hipokrytą w rodzinie, pracy czy wśród znajomych, przede wszystkim:
 

• bądź wierny sobie – zachowaj swoją prawdę i trzymaj się swoich zasad,

• ujawnij hipokrytę oraz jego kłamstwo i obłudę,

• ignoruj krytykę i próby przerzucenia odpowiedzialności czy winy na swoje barki,

• broń własnych granic i nie pozwól się zmanipulować,

• bądź asertywny i nie daj się hipokrycie wciągnąć w jego grę,

• potraktuj taką sytuacje jak lekcje na przyszłość i wyciągnij z niej wnioski.

Psychoterapia hipokryty - możliwości zmian

 

Jeśli zastanawiamy się jak walczyć z hipokrytą, przede wszystkim powinniśmy popatrzeć na niego jak na osobę, która ma ogromny problem i potrzebuje pomocy.

Często dopiero psychoterapia hipokryty może przynieść mu zrozumienie swojego własnego zachowania i obiektywne spojrzenie na swoje trudności. Dzięki psychotrapeucie osoba mająca problem z fałszywymi zachowaniami może po raz pierwszy zastanowić się nad tym,  co to znaczy być hipokrytą oraz jak bardzo negatywnie takie zachowanie może wpływać na jego życie i życie jego bliskich. 

Literatura

Berne, E. (2014). W co grają ludzie, Wydawnictwo Naukowe PWN