Monogamia czyli charakterystyka monogamicznego związku

Co oznacza związek monogamiczny?

Monogamia co to? Monogamia oznacza relację, w której dana osoba pozostaje związana z drugą osobą na stałe, co jest jednym z najbardziej powszechnych i długo utrzymujących się modeli relacji na świecie. W Polsce, jak w wielu innych krajach, monogamiczne związki są jedyną dopuszczalną formą zawierania małżeństwa, regulowaną przez prawo. Historycznie, małżeństwo monogamiczne zyskało przewagę nad innymi formami związków wraz z rozwojem społeczności zachodnich, szczególnie w czasach Imperium Rzymskiego i później pod wpływem religii chrześcijańskiej, która promowała tę formę.

Czym charakteryzuje się monogamiczny model małżeństwa? Przede wszystkim opiera się na założeniu wyłączności emocjonalnej i fizycznej między partnerami. Taki typ relacji jest często przedstawiany jako stabilna podstawa do budowania życia rodzinnego, który sprzyja rozwojowi relacji opartych na zaufaniu, lojalności i partnerstwie. Partnerski związek monogamiczny umożliwia stworzenie stabilnego środowiska dla wychowania dzieci, co według niektórych badań może przyczyniać się do ich lepszego rozwoju emocjonalnego i społecznego.

Czy monogamia to jedyny sposób na szczęśliwe życie we dwoje? Choć wielu ludzi postrzega ją jako najlepszą drogę do stworzenia szczęśliwego związku monogamicznego, rzeczywistość jest bardziej złożona. Naukowcy i psychologowie nieustannie debatują nad tym, czy ludzie są "z natury" monogamiczni. Antropologiczne badania sugerują, że człowiek ma umiarkowanie poligamiczne skłonności, co odzwierciedla złożoność jego natury i kulturowych uwarunkowań. Istnienie alternatywnych form relacji, takich jak związki otwarte czy poligamia, dowodzi, że monogamiczne związki nie muszą być jedynym kluczem do szczęścia.

Dla wielu kobiet, które identyfikują się jako monogamistki, trwałość i wyłączność relacji daje poczucie bezpieczeństwa oraz stabilności. Dla innych jednak może być źródłem napięć, wynikających z potrzeb indywidualnej wolności czy różnorodności w życiu emocjonalnym. Tym samym, choć monogamia ma swoje silne strony, jej uniwersalność jest przedmiotem ciągłych rozmów i indywidualnej interpretacji w kontekście miłości i życia codziennego.

Monogamię można rozumieć na różne sposoby w zależności od kontekstu, w którym jest stosowana. Historycznie miała różne znaczenia: od małżeństwa zawieranego raz na całe życie, zwanego również jako zasada sprzeciwiająca się digamii, aż po relację ograniczającą się do jednej osoby naraz – co odróżnia ją od bigamii czy poligamii. Obecnie pojęcie to ewoluuje, a naukowcy badają jej znaczenie w szerszym kontekście, także w odniesieniu do innych gatunków.

 

Współczesne badania socjobiologiczne przedstawiają monogamię poprzez trzy główne wymiary:

Monogamia społeczna odnosi się do sytuacji, w której dwie osoby (lub dwa osobniki w przypadku zwierząt) tworzą wspólne gospodarstwo domowe, utrzymują między sobą relacje seksualne oraz współpracują w zakresie zdobywania zasobów, takich jak pożywienie, środki utrzymania czy wspólne dobra. Jest to najbliższy praktyce model oparty na bliskiej współpracy i wspólnym funkcjonowaniu w codziennym życiu.

Monogamia seksualna to forma monogamii, w której partnerzy decydują się na ekskluzywne kontakty seksualne jedynie ze sobą nawzajem, wykluczając wszelkie relacje intymne z innymi osobami. Niektórzy badacze sugerują użycie terminu „monoseksualność” w odniesieniu do tego rodzaju relacji, podkreślającą aspekt wyłączności seksualnej.

Monogamia genetyczna obejmuje sytuacje, w której dwoje partnerów decyduje się na potomstwo wyłącznie między sobą, co oznacza, że dzieci są wynikiem wyłącznie ich wspólnej relacji. Tego rodzaju definicja kładzie nacisk na biologiczną i reprodukcyjną wyłączność pary.

 

Rodzaje monogamii 

Jakie są rodzaje związków monogamicznych?

Monogamia konsekwentna to typ relacji, w której dwoje partnerów pozostaje ze sobą aż do śmierci, od momentu zawarcia związku. Jest to model oparty na pełnej, nierozerwalnej wyłączności i trwałości, który często bywa uznawany za ideał w kulturach promujących lojalność i stabilność. Związek oparty na monogamii konsekwentnej cechuje się tym, że żadna z osób w relacji nie miała innych partnerów lub nie planuje ich mieć w przyszłości.

Z kolei monogamia seryjna, znana również jako monogamia sukcesywna, odnosi się do sytuacji, w której dana osoba tworzy wyłączny związek z jednym partnerem, lecz po jego zakończeniu wchodzi w kolejny, również wyłączny związek. Tego rodzaju model relacji zakłada zachowanie wyłączności na czas trwania każdej z tych relacji, a po ich zakończeniu możliwość rozpoczęcia nowej. Niektórzy krytycy uważają, że monogamia seryjna może być postrzegana jako ukryta forma poligamii, ponieważ obejmuje zmienność partnerów w czasie, choć z zachowaniem monogamicznych zasad w danym momencie.

Monogamia wyłączna to forma relacji, w której oboje partnerzy zgadzają się na pełną wyłączność seksualną i emocjonalną, co oznacza całkowity zakaz kontaktów intymnych z osobami spoza związku. W tym przypadku jakiekolwiek zdrady lub naruszenie wyłączności mogą prowadzić do rozpadu relacji.

Natomiast monogamia luźna daje pewną elastyczność w zakresie pozamałżeńskich kontaktów seksualnych, o ile nie wpływają one negatywnie na trwałość związku i nie prowadzi do jego rozpadu. W monogamii luźnej partnerzy mogą zatem wyrazić zgodę na pewne kontakty z innymi osobami, ale pod warunkiem, że nie zagrożą one stabilności relacji ani nie niszczą zaufania między nimi.
 

Zalety monogamii w związkach

Zalety monogamii w związkach są tematem, który wzbudza wiele dyskusji, jednak wiele osób dostrzega korzyści wynikające z budowania trwałej i wyłącznej relacji z jednym partnerem. Dla niektórych osób szczęśliwy związek monogamiczny to synonim stabilności, bezpieczeństwa i głębokiego zaangażowania. W takim układzie oboje partnerzy mogą poświęcić się pielęgnowaniu wspólnej więzi, budowaniu trwałej relacji opartej na zaufaniu i wzajemnym wsparciu.

Monogamiczny model małżeństwa umożliwia skupienie uwagi na partnerze i na wspólnym życiu, co może sprzyjać rozwojowi relacji, budowie więzi emocjonalnej oraz wspólnym przeżyciom, które kształtują tożsamość związku. Dzięki temu codzienne życie może być bardziej przewidywalne, co pozwala partnerom skupić się na wspólnych planach, marzeniach oraz pokonywaniu wyzwań.
 

W partnerskim związku monogamicznym istotne jest również to, że partnerzy mają możliwość dogłębnego poznania siebie nawzajem. Wspólne przeżywanie radości, smutków i codziennych wyzwań może prowadzić do budowania głębszej więzi, która opiera się na autentycznym zrozumieniu i wsparciu. Ograniczenie liczby partnerów pozwala skupić energię na budowaniu silniejszej więzi, co może przekładać się na długotrwałe szczęście. Warto także zauważyć, że bycie monogamistą nie musi oznaczać ograniczenia czy rezygnacji z własnych pasji i zainteresowań. Wspólnie spędzany czas może być wykorzystany do wzmacniania więzi, ale każdy z partnerów wciąż ma prawo do realizacji własnych celów, co jest istotne dla zachowania równowagi i harmonii w związku.

Ważnym aspektem monogamii jest również stabilność, którą oferuje. Małżeństwo monogamiczne czy relacja oparta na wyłączności może przynosić spokój i poczucie przewidywalności, co dla wielu osób stanowi kluczowy element szczęścia w związku. To sprawia, że partnerzy mogą skupić się na wspólnym rozwoju, planowaniu przyszłości i wzajemnym wspieraniu się, co jest podstawą szczęśliwego życia we dwoje.

Wyzwania dla monogamii  

Wyzwania dla monogamii są złożonym i często emocjonującym tematem, który od lat wywołuje liczne debaty. Dla wielu ludzi zasada monogamii wiąże się z poczuciem bezpieczeństwa, głęboką więzią i stabilnością emocjonalną, jednak związek oparty na wyłączności wymaga znacznego zaangażowania i pracy z obu stron. By stworzyć szczęśliwe partnerstwo, kluczowe są wzajemne zrozumienie, komunikacja i zaufanie.

Jednym z głównych wyzwań, z jakimi mierzy się monogamista, jest potrzeba utrzymania bliskości i zaangażowania na przestrzeni lat. Każda relacja przechodzi przez różne etapy – od początkowej euforii, poprzez codzienną rutynę, aż po momenty kryzysów. Regularna i szczera rozmowa z partnerem pozwala rozwiązywać napięcia, które mogą pojawiać się z czasem. Bez efektywnej komunikacji trudno jest zbudować trwałą więź, dlatego warto podejmować rozmowy o własnych potrzebach i oczekiwaniach, zanim problemy urosną do poważnych konfliktów.

Ważnym wyzwaniem dla zasady monogamii jest także zachowanie równowagi między wspólnym życiem a indywidualnym rozwojem. W związku monogamicznym łatwo jest wpaść w pułapkę całkowitego poświęcenia się drugiej osobie, zapominając o własnych pasjach i potrzebach. Tymczasem zdrowa relacja opiera się na tym, aby oboje partnerzy mieli przestrzeń do rozwijania się jako jednostki. Zadowolenie w życiu prywatnym wzmacnia więź z partnerem, a oboje czują się spełnieni zarówno indywidualnie, jak i w duecie.

Równie istotne jest wzajemne wsparcie w codziennych trudnościach i realizacja wspólnych celów. Monotonia codzienności może prowadzić do wypalenia uczuciowego i oddalenia partnerów od siebie. Aby przeciwdziałać rutynie, warto dbać o bliskość emocjonalną i fizyczną, znaleźć czas na wspólne aktywności i pielęgnować wzajemne zainteresowania.

Poligamia i inne formy relacji wskazują na potrzebę refleksji nad tradycyjnymi modelami związków. Współczesna kultura często stawia na indywidualizm i realizację osobistych celów, co nie sprzyja monogamii. Wzrasta akceptacja dla rozwodów i pragnienie samorealizacji, a monogamiczne związki mogą być postrzegane jako ograniczające. Jednak w odpowiedzi na tę tendencję można zauważyć powrót do wartości takich jak miłość, partnerstwo i emocjonalne zaangażowanie.

Utrzymanie monogamicznej relacji w dynamicznie zmieniającym się świecie nie jest łatwe, ale z odpowiednim podejściem i zaangażowaniem z obu stron możliwe jest stworzenie silnego i szczęśliwego związku. To wymaga pracy nad zaufaniem, pielęgnowania bliskości i wypracowywania zdrowej równowagi między życiem we dwoje a indywidualnymi ambicjami. W obliczu wyzwań monogamia może przynieść bogactwo emocjonalnej głębi i dać poczucie trwałego partnerstwa, o ile jest oparta na wzajemnym zrozumieniu, komunikacji i wspólnych wartościach.

Jak dbać o relacje w związku monogamicznym?

Relacje oparte na monogamii kuszą obietnicą głębokiego zaangażowania, lojalności i emocjonalnej stabilności. Mimo zmieniających się trendów w miłości, ludzie mogą wciąż tęsknić za monogamicznymi relacjami, które oferują trwałe więzi. Jednak aby taki związek dobrze funkcjonował, nie wystarczy liczyć na romantyczne uniesienia – potrzeba codziennej pracy i zaangażowania.

Pierwszym krokiem ku udanej relacji jest otwarta komunikacja. Wyrażanie swoich potrzeb, oczekiwań i obaw to klucz do zrozumienia drugiej osoby. Ważne, aby rozmowy odbywały się w atmosferze wzajemnego szacunku i gotowości do słuchania. Należy unikać osądzania i posługiwać się "komunikatem JA", który pozwala wyrazić własne emocje bez atakowania partnera. Zastanówcie się, jakie wartości są dla was istotne w związku i otwarcie rozmawiajcie o monogamicznych oczekiwaniach. W przypadku różnic w tym obszarze kompromis jest niemożliwy – tu potrzeba zgodności.
 

Nie zapominajmy również o wzajemnym zrozumieniu. To nie tylko słuchanie, ale również aktywne reagowanie na potrzeby drugiej osoby. Zdolność do empatii i otwartość na rozmowy o trudnych emocjach tworzą przestrzeń dla głębokiej więzi. Wspólne spędzanie czasu, zarówno w codziennych rytuałach, jak i podczas wyjątkowych momentów, pomaga utrzymać bliskość. Należy jednak pamiętać, że równowaga między czasem razem a przestrzenią dla siebie to fundament trwałego związku.

Sfera intymna również odgrywa kluczową rolę. Monogamiczne relacje często stają przed wyzwaniem monotonii w życiu seksualnym. Dlatego warto rozmawiać otwarcie o swoich pragnieniach i dbać o kreatywność w tej dziedzinie. Seksualne zaskoczenia, wspólne odkrywanie siebie i spontaniczność mogą dodać pikanterii oraz przypomnieć o wzajemnym pożądaniu.

Podczas gdy monogamiczne relacje bazują na ekskluzywności, poliandria (system, w którym kobieta ma więcej niż jednego męża) stawia inne wyzwania. Istnieje wiele związków niemonogamicznych, ale w każdym rodzaju relacji kluczowa jest komunikacja i znajomość swoich potrzeb. W porównaniu z monogamicznymi związkami, które skupiają się na budowaniu więzi z jedną osobą, poliandria wymaga wysokiego poziomu empatii i otwartości na wielopłaszczyznową dynamikę relacji. Różne rodzaje relacji mają swoje wyzwania i potrzeby, jednak to komunikacja, szacunek i zrozumienie pozostają uniwersalnym kluczem do ich sukcesu.

Dbanie o monogamiczną relację opiera się na komunikacji, zaufaniu, zrozumieniu i dbaniu o intymność. Z kolei niemonogamiczne układy, jak poliandria, wymagają jeszcze większej otwartości i akceptacji dla złożoności relacji. Każdy model może być satysfakcjonujący, jeśli opiera się na zgodzie wszystkich stron, szacunku i prawdziwym zaangażowaniu. W miłości, jak w życiu, najważniejsze jest, byśmy czuli się spełnieni i szczęśliwi.

Wsparcie terapeutyczne dla związków monogamicznych  

Wsparcie terapeutyczne dla związków monogamicznych może odgrywać kluczową rolę w pokonywaniu trudności i budowaniu głębszej więzi. Terapia par oferuje bezpieczne i neutralne środowisko do omawiania problemów, takich jak brak zaufania, konflikty komunikacyjne, zazdrość, spadek intymności czy narastające frustracje. Specjalista taki jak terapeuta par pomaga partnerom zidentyfikować źródła nieporozumień i uczy efektywnych narzędzi do radzenia sobie z nimi. 

Dzięki terapii par można nie tylko naprawić relację, ale również pogłębić wzajemne zrozumienie, poprawić umiejętności komunikacyjne i odbudować zaufanie. Często to krok ku lepszemu zrozumieniu potrzeb i oczekiwań obojga partnerów, co wzmacnia fundamenty monogamicznego związku i daje poczucie wzajemnego szczęścia.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ
 

Bibliografia

PIWKO, A. M. ROZUMIENIE MAŁŻEŃSTWA.

Grunt-Mejer, K. (2014). Od monogamii do poliamorii: społeczny odbiór związków niemononormatywnych. Studia Socjologiczne, 215(4), 159-181.

Leszczyński, G. (2024). Jedność a wierność w małżeństwie. Roczniki Nauk Prawnych, 34(1), 67-78.