Zaburzenia integracji sensorycznej

Kiedy układ nerwowy jest nadmiernie wrażliwy na bodźce albo reaguje na nie nieadekwatnie, powodem mogą być zaburzenia integracji sensorycznej. Objawy zaburzeń sensorycznych u dzieci  to m.in. trudności w tolerowaniu głośnych dźwięków, niechęć do dotykania lub noszenia niektórych ubrań. Nieco starsze dzieci z tym problemem wykazują trudności w nauce, problemy z koncentracją i organizacją, a także nieprawidłową koordynację ruchową. U dorosłych objawiają się nadmiernym zmęczeniem, nadwrażliwością na bodźce środowiskowe i trudnością w utrzymaniu równowagi emocjonalnej. Warto dowiedzieć się więcej o tych zaburzeniach, ponieważ mogą one dotykać obecnie nawet 20% dzieci. 

Integracja sensoryczna – co to jest?

Integracja sensoryczna to kompleksowy proces, który pozwala nam odbierać, analizować i skutecznie reagować na różnorodne bodźce zmysłowe. To zdolność naszego mózgu do skoordynowanego przetwarzania informacji płynących z naszych zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, smaku i zapachu. Dzięki integracji sensorycznej jesteśmy w stanie efektywnie dostosowywać się do otoczenia, adaptować się do zmieniających się sytuacji i angażować w różnorodne działania. W wyniku tego procesu otrzymujemy spójny obraz i zrozumienie świata wokół nas.

 

Proces integracji sensorycznej odgrywa istotną rolę w rozwijaniu naszych umiejętności społecznych. Poprzez właściwe przetwarzanie informacji sensorycznych, jesteśmy w stanie lepiej rozumieć i interpretować gesty, mimikę twarzy oraz intencje innych ludzi. Integracja sensoryczna wpływa również na naszą zdolność do nawiązywania i utrzymywania relacji interpersonalnych.

Zaburzenia integracji sensorycznej – objawy

Zaburzenia integracji sensorycznej manifestują się przez objawy, które mogą wpływać na wszystkie sfery życia człowieka. 

Przykładowe objawy SI u dzieci

1. Nadwrażliwość na bodźce zmysłowe:

• reakcje na dźwięki, światło, zapachy mogą być nadmiernie silne i wywoływać niepokój, lęk lub ból;
• trudności w znoszeniu ubrań o określonym materiale lub z metkami. 

2. Niedostateczne reagowanie na bodźce zmysłowe:

• brak reakcji na bodźce, które normalnie wywoływałyby u innych osób odpowiedź emocjonalną;
• niezauważanie dotyku lub bólu.

3. Trudności z koordynacją ruchową:

• niezdarność i trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów;
• niechęć do udziału w aktywnościach ruchowych.

4. Niezręczność społeczna i emocjonalna:

• trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi osobami;
• problemy w rozpoznawaniu i wyrażaniu emocji.

5. Nadmierna lub niedostateczna aktywność ruchowa:

• nadmierna pobudliwość ruchowa, trudności w uspokojeniu się;
• brak zainteresowania aktywnościami ruchowymi, mała motoryka.

Przykładowe objawy zaburzeń SI u dorosłych

1. Trudności w zachowaniu koncentracji i uwagi:

• łatwe rozproszenie uwagi, trudności w skupieniu na zadaniach;
• problemy z filtracją bodźców z otoczenia.

2. Nadwrażliwość na bodźce środowiskowe:

• przesadna reakcja na dźwięki, światło, zapachy lub dotyk;
• uczucie przytłoczenia lub dyskomfortu w kontakcie z tymi bodźcami.

3. Zmęczenie i nadpobudliwość:

• trudności w regulacji poziomu energii i pobudzenia;
• zmęczenie po intensywnych doświadczeniach sensorycznych.

4. Problemy emocjonalne i społeczne

• problemy w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji interpersonalnych;
• trudności w radzeniu sobie ze stresem i emocjami. 

Zaburzenia SI – terapia i leczenie 

Pytaniem, które często zadają sobie rodzice czy osoby, które rozpoznały ten problem u siebie, jest: czy zaburzenia integracji sensorycznej mijają? Albo czy można je leczyć? Tak jak wiele innych schorzeń, zaburzenia SI różnią się pod względem nasilenia, indywidualnego doświadczenia i możliwości leczenia. 

 

U niektórych dzieci zaburzenia te mogą ulec poprawie w miarę ich rozwoju. System nerwowy doskonali zdolność przetwarzania informacji sensorycznych, co może prowadzić do zmniejszenia objawów. U innych osób objawy mogą pozostać trwałe lub nawet się nasilać wraz z wiekiem. Dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza i odpowiednie terapie sensoryczne. Specjalistyczne interwencje, takie jak terapia sensoryczna, mogą pomóc w rozwijaniu umiejętności adaptacyjnych i redukcji objawów. To z kolei może przyczynić się do poprawy jakości życia i funkcjonowania osoby dotkniętej tym schorzeniem.

Obecnie możemy z łatwością skorzystać z usług psychologa online – aby umówić się na diagnozę, testy na zaburzenia osobowości, wystarczy zarezerwować wizytę przez internet. To znaczne ułatwienie dla osób mieszkających poza dużymi ośrodkami miejskimi lub za granicą.