ZANIM ZDECYDUJEMY SIĘ NA SPOTKANIE Z PSYCHOTERAPEUTĄ ONLINE LUB W GABINECIE, SPRAWDŹMY DOKŁADNIE, Z KIM MAMY DO CZYNIENIA

Czy chcielibyśmy być leczeni przez chirurga, który swojego fachu uczył się z książek,

a umiejętności praktycznych nabywa

bezpośrednio operując swojego pacjenta (i to jeszcze operując serce)?

Do chwili obecnej nie udało się w Polsce stworzyć ustawy o zawodzie psychoterapeuty. Oznacza to, że każdy może prowadzić „psychoterapię”. Nawet te osoby, które nie mają nic wspólnego z psychologią mogą wywiesić przed swoim gabinetem tabliczkę: „jestem psychoterapeutą” i w świetle prawa mogą nim być, „leczyć” i pobierać za to niemałe pieniądze…

Na co w takiej sytuacji się narażamy? Myślę, że doskonale Drogi Czytelniku się domyślasz. Niestety coraz częściej możemy spotkać samozwańczych „specjalistów”, którzy również pracują w oparciu o metody, których skuteczność wyłącznie im jest znana. W tym krótkim artykule zamierzamy przedstawić kilka najważniejszych i zwięzłych informacji na temat tego, na jakie szczegóły należy zwracać uwagę wybierając specjalistę.

Po pierwsze ważne jest jaką formę psychoterapii wybierzemy. Obecnie osoba, która poszukuje pomocy nie zna stosowanych metod, „szkół” psychoterapeutycznych, czyli „podejść”, „modalności terapeutycznych”. Odpowiedniej dla siebie można poszukiwać na różne sposoby. Umówić się losowo do terapeuty, zapytać kogoś, kto już korzystał z pomocy. Dowiemy się wtedy, jak bardzo tej osobie dana forma terapii pomogła, ale czy dowiemy się czegoś o specyfice problemu, z którym ktoś się zmagał, jak ta terapia pomaga innym osobom z podobnymi dolegliwościami? Niestety, niekoniecznie. Dlatego ważna jest wiedza już na poziomie wyboru samej modalności terapeutycznej. W wyborze odpowiedniej formy leczenia może nam pomóc wykorzystanie terapii opartych na dowodach naukowych.

Przytoczony termin oznacza, że skuteczność danej metody psychoterapii, w redukcji objawów zdiagnozowanych w oparciu o ogólnoświatowe/amerykańskie klasyfikacje medyczne (ICD 10 - International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problem - Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych lub DSM – V Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), była mierzona w kilku, niezależnych badaniach z uwzględnieniem randomizowanej grupy kontrolnej (np. osób, które nie zostały poddane żadnemu oddziaływaniu oraz z grupą, która np. była poddana leczeniu farmakologicznemu). Dla pacjenta oznacza to, że dana forma terapii pomogła większej liczbie osób z podobnym problemem (np. depresją czy lękiem napadowym).

Standardy leczenia w psychoterapii

Istnieją ośrodki badawczo-naukowe, które zajmują się głównie badaniem skuteczności danych form terapii medycznych oraz wyznaczaniem standardów leczenia. Jedną z takich instytucji jest brytyjskie The National  Institute for Health and Care Excellence (NICE), która zajmuje się od 1999 roku tworzeniem krajowych wytycznych i porad, których celem jest poprawa jakości opieki zdrowotnej i społecznej. Na podstawie zebranych dowodów, potwierdzających skuteczność terapeutyczną danych oddziaływań medycznych, NICE rekomenduje najbardziej skuteczne formy leczenia, również te związane z problemami natury psychicznej, emocjonalnej. Obecnej jedną z metod najbardziej badanych oraz zweryfikowanych pod kątem skuteczności oraz podstaw założeń teoretycznych, jest terapia poznawczo – behawioralna.

Korzyści z wyboru metody terapeutycznej w psychoterapii online opartej o badania naukowe:
 

• większa pewność, że terapia będzie skuteczna;
• oparcie terapii psychologicznej o najnowszą, obecnie dostępną wiedzę i teorię;
• możliwość przewidywania długości leczenia w przypadku danego problemu;
• koncentracja na „tu i teraz”, redukcji obecnych problemów oraz objawów, które utrudniają pacjentowi funkcjonowanie;
• oszczędność finansów.

Reasumując, pierwszym krokiem do skutecznej formy leczenia jest wybór odpowiedniej formy terapii oraz specjalisty, do którego się udamy.

Na jakie aspekty zwrócić uwagę wybierając specjalistę - psycholog / psychoterapeuta online ?

Po pierwsze odpowiednie wykształcenie - szczególnie pod kątem szkolenia psychoterapeutycznego. Dobrze jest brać pod uwagę, terapeutę, który ukończył lub jest w trakcie szkolenia podyplomowego z zakresu psychoterapii, akredytowanego przez znane towarzystwo psychologiczne czy psychoterapeutyczne: Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej. Daje nam to pewność, że terapeuta nabywa wiedzę zgodnie z ustalonymi standardami kształcenia. 

Trafić możemy do terapeuty, będącego w trakcie szkolenia psychoterapeutycznego, podczas którego jego praca poddawana jest stałej superwizji („opiece, weryfikacji” terapii przez osobę specjalnie do tego wyszkoloną). Możemy także spotkać terapeutę, który już ukończył szkolenie, ale nie uzyskał jeszcze certyfikatu. Wreszcie możemy – znacznie rzadziej - znaleźć psychoterapeutę certyfikowanego.

Certyfikowany psychoterapeuta to taki, który spełnił wszelkie wymogi formalne związane z zakończeniem kursu.

Możemy do nich zaliczyć m.in.:

• odpowiednią liczbę godzin zajęć dydaktycznych z zakresu psychiatrii, psychologii i psychoterapii,
• spełnienie wymogów dotyczących godzin superwizowanych terapii (obserwacji i nadzoru superwizora), 
• zdanie wszystkich egzaminów, rekomendacje superwizorów, złożenie odpowiedniej liczby opisów prowadzonych przez siebie terapii.

Szczegółowe informacje na temat standardów i wymogów szkolenia w psychoterapii poznawczo–behawioralnej mogą Państwo znaleźć pod linkiem: http://www.pttpb.pl/dokumenty/regulaminy-pttpb/standardy-szkolenia-w-psychoterapii-poznawczo-behawioralnej/

Proces uzyskania certyfikatu kończy się egzaminem przed komisją, w której zasiada neutralny przedstawiciel PTTPB.

Jeżeli terapeuta spełni określone, wysokie wymogi, jego certyfikat może uzyskać europejską akredytację (europejski certyfikat terapeuty poznawczo–behawioralnego) European Association for Behavioral and Cognitive Therapies (EABCT).

Na pewno ważną korzyścią z wyboru certyfikowanego psychoterapeuty jest pewność, że osoba ta przeszła szkolenie zgodne ze światowymi standardami oraz jej wiedza i umiejętności są weryfikowane.

Drugim istotnym aspektem jest superwizja. Warto przy wyborze psychologa / psychoterapeuty zweryfikować, czy specjalista korzysta z superwizji i poddaje jej swoją regularną pracę. Pojęcie “superwizja” dotyczy wsparcia i nadzoru w formie konsultacji, które udzielane są psychoterapeucie przez wykwalifikowane osoby w prowadzeniu superwizji (superwizora). Celem takiej superwizji jest przede wszystkim doskonalenie warsztatu zawodowego psychologa / psychoterapeuty i gwarancja najwyższej jakości świadczonych usług w zakresie psychoterapii.

Nawet doświadczeni specjaliści potrzebują porady, wsparcia innego terapeuty/superwizora w rozumieniu, rozwiązywaniu problemów w pracy ze swoimi pacjentami. Regularne poddawanie superwizji swojej pracy jest również oznaką profesjonalizmu oraz przestrzegania standardów psychoterapeutycznych. Pewna liczba godzin superwizji, udział w szkoleniach również są wymagane do odnawiania certyfikatu przez psychoterapeutę.

Podsumowując:

• Wybierając psychoterapeutę warto zwrócić uwagę, czy podejście, w którym pracuje jest oparte na dowodach naukowych.
• Warto znać wytyczne organizacji wyznaczających standardy i rekomendacje dotyczące leczenia, oparte o dowody naukowe (np. The National Institute for Health and Care Excellence (NICE).
• Warto sprawdzić, czy osoba, do której się umawiamy, jest w trakcie szkolenia lub je ukończyła.
• Czy posiada certyfikat/licencję psychoterapeuty w jednym ze znanych towarzystw?
• Czy swoją pracę poddaje stałej superwizji?

Literatura:

Popiel, A., Pragłowska, E. (2013). Superwizja w psychoterapii poznawczo – behawioralnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego.

The National Institiute for Health and Care Excellance

Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej