Początek jesieni często już na samym początku obfituje w ciemne chmury, ciągle padający deszcz oraz chłodne poranki, które odbierają zapał do pracy i wewnętrzną radość. Apatyczność i osowiałość stają się nieodłącznym elementem każdego dnia. Jest to normalne ze względu na jesienną aurę. Jednak często długo utrzymujący się stan jesiennego smutku nie jest już tylko reakcją na ponurą pogodę, ale może świadczyć o nawracającym zaburzeniu depresyjnym. Kiedy uczucie zniechęcenia i smutku towarzyszy nam codziennie lub w dominującej większości i utrzymuje się dłużej niż kilkanaście dni, to można podejrzewać pojawienie się depresji sezonowej.
Jako przyczynę depresji sezonowej najczęściej wskazuje się brak promieni słonecznych, co znacząco przekłada się na pogorszenie funkcjonowania struktur mózgowych. To właśnie promienie słoneczne wpływają na nasz mózg w ten sposób, że powodują wydzielanie istotnych dla dobrego samopoczucia hormonów takich jak serotonina i noradrenalina. Jednakże odnosi się to również do obniżenia, a nawet występowania niedoborów witaminy D3 w organizmie. Witamina ta często nazywana jest właśnie witaminą słońca z tego względu, że odpowiada za regulację funkcji emocjonalnych, wpływając na odpowiedni poziom serotoniny w naszym mózgu. Z kolei ten ważny neuroprzekaźnik pełni istotną funkcję w regulowaniu nastroju oraz zmniejszaniu poziomu lęku.
SAD czyli depresja sezonowa ( z ang. seasonal affective disorder) to zaburzenie, które daje się odczuwać w kilku sferach życia jednocześnie. Przede wszystkim objawy depresji sezonowej najbardziej są widocznie w codziennym funkcjonowaniu człowieka i występują jako:
Co ciekawe, osoby cierpiące na depresję poporodową odczuwają w tym czasie szczególne zapotrzebowanie na produkty bogate w węglowodany, czyli głównie cukry. Zjawisko to szczególnie dotyczy kobiet, u których stanowi naturalną reakcję organizmu w przypadku obniżenia się niezbędnej energii do funkcjonowania. W sferze emocjonalnej pojawiają się najczęściej takie objawy depresji sezonowej jak:
Depresja sezonowa utrudnia również wykonywanie pracy, ponieważ pojawiają się problemy w koncentracji uwagi, zapamiętywaniu, przypominaniu i myśleniu. Aby depresja sezonowa została potwierdzona, muszą zaistnieć wyżej wymienione objawy przez minimum 2 tygodnie. Dodatkowo ważne jest występowanie ich cykliczności w przeciągu co najmniej dwóch ostatnich lat. Innymi słowy jeśli osoba w przeciągu kilku ostatnich lat odczuwa objawy depresyjne, które trwają dłużej niż 2 tygodnie i zaczynają się początkiem jesieni można mówić o depresji sezonowej.
Mi osobiście, też to jest bardzo dobrze znane, najchętniej w jesień i zimę siedziałabym całymi dniami w domu,nigdzie nie wychodziła, zero kontaktu z ludźmi. Jeszcze jak pada deszcz, to najlepiej przespać cały dzień taką pogodę, gdyż nie lubię jak za oknem jest tak szaaaro. Niestety na drodze, do tego przeszkadza mi szkoła, do której chcąc nie chcąc chodzić trzeba. A może to i lepiej, gdyż całymi dniami siedziałabym w domu i się tylko dołowała, a to zazwyczaj do niczego dobrego nie prowadzi.
Martyna - forum dla kobiet
Jako profilaktykę i zapobieganie depresji sezonowej lekarze zalecają w okresie od września do kwietnia przyjmowanie witaminy D3. Wiosną i latem, kiedy słońce jest szczodre i wysyła nam dużą dawkę swoich promieni, witamina ta jest produkowana samoczynnie. Natomiast w okresie jesienno-zimowym jej niedobór wpływa właśnie na złe samopoczucie i przygnębienie.
W wielu przypadkach nie zastąpi to jednak wizyty w gabinecie psychoterapeuty, ponieważ wiele z objawów jak i przyczyn depresji sezonowej może zostać wyeliminowanych w procesie terapii. Podobnie jest z innymi stanami depresyjnymi (depresja lub depresja poporodowa).
Głównie polecana będzie tu terapia poznawczo-behawioralna (może ją przeprowadzić psycholog online), która pozwoli na zrozumienie błędnych interpretacji i ich wpływu na myślenie oraz zachowanie. Dzięki psychoterapii poznawczo-behawioralnej możliwe będzie nauczenie się nowych nawyków, które pozwolą na zwiększenie aktywności w okresie jesienno-zimowym, a tym samym spowodują wzrost energii i skuteczną walkę z objawami depresyjnymi. W przypadku zdiagnozowania depresji sezonowej posłużyć możemy się skalą depresji Becka, która stanowi rzetelne narzędzie pomiaru depresji. Zaproponowana skala samooceny depresji Becka służy do rozpoznania i przesiewowego badania objawów depresyjnych.
W klinice psychoterapii MyWay dostępny jest również bezpłatny test DASS-21 do badania skali depresji, lęku oraz stresu. Składa się z 21 pytań i dostarcza wstępnej informacji o stanie zdrowia osoby badanej. Warto pamiętać, że wykonanie testu nie zastąpi wizyty u specjalisty. Depresja to poważna choroba, a osoba na nią cierpiąca potrzebuje specjalistycznego wsparcia.
Depresja sezonowa to problem zdecydowanie częściej występujący, niż można przypuszczać – według statystyk w samych tylko Stanach Zjednoczonych doświadczać jej może 5% dorosłych. Objawy depresji sezonowej mogą pojawić się u osoby będącej w dowolnym wieku, najczęściej jednak jednostka chorobowa ma swój początek w 2.-3. dekadzie życia.
Literatura
Imielski Wojciech, J., “Zaburzenia psychiczne i emocjonalne”
Skutki depresji sezonowej zbliżone są do powikłań charakterystycznych dla pozostałych zaburzeń psychicznych. Przede wszystkim dochodzi do pogorszenia codziennego funkcjonowania, obniżenia nastroju, pojawiają się konsekwencje dla funkcjonowania w środowisku zawodowym, społecznym, a także trudności w relacjach z bliskimi.
Depresja sezonowa może przełożyć się na wystąpienie silnych stanów depresyjnych, które będą się stopniowo nasilać i prowadzić do pełnoobjawowej depresji.
Aby poradzić sobie z depresją sezonową można przede wszystkim stosować wiele naturalnych metod, które zniwelują jej przykre objawy. W pierwszej kolejności warto zadbać o suplementację witaminy D, której stężenie w organizmie widocznie spada w okresie jesienno-zimowym. Niestety, ale deficyt promieni słonecznych przyczynia się do powstawania stanów depresyjnych.
Dodatkowo regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na cały organizm, ale również odpowiada za wydzielanie endorfin w naszym mózgu, co korzystnie przekłada się na samopoczucie.
Warto również zadbać o kontakt z przyjaciółmi, bliskimi, aby mieć możliwość rozmowy o swoich emocjach i zapewnić sobie wsparcie w trudnym czasie. Warto słuchać swojego organizmu, dać sobie czas na relaks, na odpoczynek, czy szansę na realizację pasji.
Depresja sezonowa jest specyficznym zaburzeniem nastroju i tak samo jak depresja jest trudna do przezwyciężenia bez specjalistycznej pomocy terapeutycznej.
Psychoterapia pozwoli lepiej radzić sobie z negatywnymi emocjami wywołanymi zmianami pór roku czy pogorszeniem się pogody. Spotkanie z psychologiem niesie wiele korzyści i jest zalecane w przypadku stanów depresyjnych.