Anoreksja

Znajdź psychoterapeutę, specjalizującego się w leczeniu anoreksji.

 

Zadzwoń lub napisz

Czym charakteryzuje się anoreksja?

 

Zaburzenia odżywiania są sporym problemem zarówno medycznym jak i społecznym który obecnie dotyka nasze społeczeństwo, w tym szczególnie młode osoby w okresie dorastania. Do grupy zaburzeń odżywiania zaliczamy m.in. anoreksje znaną również pod nazwą anorexia nervosa, anoreksja psychiczna lub jadłowstręt psychiczny. Anoreksja jest bardzo groźną chorobą, która nie tylko negatywnie odbija się na psychice, ale również prowadzi do drastycznego wyniszczenia organizmu, a nawet do śmierci. Oznaki anoreksji najczęściej widoczne są w postaci mocno wychudzonego ciała, które przybiera nienaturalną postać i bywa szokujące dla otoczenia. 

 

Na pytanie co to jest anoreksja nie ma krótkiej jednoznacznej odpowiedzi – anoreksja jest bowiem zarówno zaburzeniem psychicznym jak i problemem somatycznym, które prowadzi do pogorszenia się ogólnego zdrowia. Anoreksja ściśle wiąże się z niedożywieniem organizmu, które spowodowane jest celowym ograniczeniem posiłków lub całkowitym odmawianiem spożywania jedzenia.


 

Osoba chora na anoreksję dąży do obniżania swojej masy ciała przez restrykcyjne diety czy wręcz unikanie spożywania posiłków. Jej celem jest zmiana swojego wyglądu poprzez zmniejszenie wagi, pozbycie się tkanki tłuszczowej i wyszczuplenie swojego ciała. Oznaki anoreksji mogą tutaj przybierać formę trzymania ścisłej diety i uprawiania ciężkich treningów.  U osób z anoreksją występuje zaburzony obraz własnego ciała, który często łączy się z innym zaburzeniem - przykładowo z dysmorfofobią. Dysmorfofobia jest to zaburzenie psychiczne, w którym występuje lęk spowodowany przeświadczeniem o nieestetycznym wyglądzie swojego ciała i jego nieprawidłowej budowie.
 

 

Pomimo coraz większego nagłośnienia problemu zaburzeń odżywiania, wiele osób dalej nie wie na czym polega anoreksja. Błędnie anoreksja rozumiana jest jako problem, który dotyczy tylko niedożywienia oraz cechuje bardzo szczupłe osoby. Utożsamiają oni anoreksję z tym jak wygląda anorektyczka, czyli z bardzo wychudzonym ciałem, w którym często mocno uwidocznione są kości. W rzeczywistości mało osób zdaje sobie sprawę, że anoreksja jest przede wszystkim zaburzeniem psychicznym, które nieleczone może skutkować poważnymi konsekwencjami dla całego organizmu.


 

Osoba z anoreksją często traci kontrolę nad swoim procesem odchudzania i pomimo osiągnięcia wyznaczonego celu w odchudzaniu, dalej uważa, że powinna jeszcze schudnąć. Nie ważne ile kilogramów zdołała stracić w swoim mniemaniu uważa się za osobę grubą – wbrew temu jaką opinię wyrażają inni. Anorektycy nie są w stanie przyjąć do wiadomość opinii, że są bardzo szczupli i nie powinni się już odchudzać ani tym bardziej rezygnować z jedzenia. Definicja anoreksji mówi przede wszystkim o obsesyjnym skupieniu się na ilości spożywanego jedzenia i ograniczania pokarmów do minimum, które często dodatkowo idzie w parze z obsesyjnym liczeniem kalorii. Do tego dochodzić może przesadne uprawianie aktywności fizycznej, która ma na celu spalić jak najwięcej kalorii i tkanki tłuszczowej. Wszystkie te działania nakręcane są silnym lękiem przed przytyciem.

 

 

Anoreksja może przebiegać różnorodnie, przyjmując formę jednorazowego epizodu lub występować jako choroba przewlekła,  z możliwością remisji i  jej nawrotów.

 

Początki anoreksji - jak rozwija się jadłowstręt psychiczny?

 

Początek anoreksji jest często trudny do jednoznacznego zdiagnozowania, ponieważ pierwsze objawy anoreksji nie są charakterystyczne oraz nie wywołują niepokoju u osób z otoczenia. Ludzie młodzi, zwłaszcza w okresie dorastania zaczynają mocno skupiać się na swoim wyglądzie oraz starają się uzyskać perfekcyjny wygląd swojego ciała. Ogromny wpływ mają na to media społecznościowe, które kreują wizerunek idealnego ciała, do którego młodzi usilnie chcą dążyć.  Zaczynają więc przywiązywać coraz większą uwagę do tego co jedzą, gdzie pojawiać się mogą wyrzuty sumienia z powodu zbyt dużego posiłku czy zjedzenia fast food’a lub słodyczy.

 

Wśród samej anoreksji wymienić można kilka jej specyficznych rodzajów, jak na przykład:

 

  • anoreksja bulimiczna – zaburzenie to nazywane jest również typem „żarłoczno-przeczyszczającym”. Początek anoreksji bulimicznej przypomina anoreksję restrykcyjną, jednak w tym przypadku nie dochodzi do szybkiego i znaczącego spadku wagi, ze względu na epizody objadania się. Osoba z anoreksją bulimiczną najpierw podejmuje decyzję o restrykcyjnym jedzeniu i mocno obcina kalorię, jednak gdy po kilkunastu dniach nie może wytrzymać głodu „rzuca się” wręcz na jedzenie i pochłania ogromne ilości jedzenia, które znacząco przekraczają jej zapotrzebowanie kaloryczne. To na czym polega anoreksja bulimiczna to przede wszystkim prowokowanie wymiotów po epizodach objadania się, które odróżniają ją od anoreksji restrykcyjnej. Natomiast między bulimią, a anoreksją bulimiczną występuje jednak bardzo cienka granica.
     

  • anoreksja alkoholowa – podtyp zaburzenia odżywiania, gdzie osoba skrajnie ogranicza spożywanie jedzenia na rzecz picia dużej ilości trunków procentowych. Osoba z anoreksją alkoholową obsesyjnie wylicza kalorie i ucina je z posiłków, by móc wypijać jak najwięcej napojów procentowych i tym samym nie przytyć. Ograniczenie przyjmowania składników odżywczych z jedzenia i duże ilości alkoholu mogą szczególnie szybko przyczynić się do wyniszczenia organizmu.
     

  • pregoreksja – inaczej nazywana jest anoreksją ciążową. Jest to zaburzenie odżywiania dotykające kobiety w ciąży -  szczególnie niebezpieczne nie tylko dla ciężarnej, ale również dla rozwijającego się płodu, bowiem grozi poronieniem lub poważnymi powikłaniami zdrowotnymi dla dziecka. Pregoreksja dotyczy tych kobiet, które nie radzą sobie ze zmianami swojego wyglądu czy dodatkowymi kilogramami przybranymi w  ciąży, dlatego też ograniczają one jedzenie lub odmawiają posiłków. Przeraża ich lęk przed przytyciem w ciąży i fakt, że stracą przez to obecną sylwetkę.
     

 

Przyczyny anoreksji – co warunkuje rozwój anoreksji?
 

 

anoreksja przyczynyPrzyczyny anoreksji mogą być różnorodne – wymienić tu możemy zarówno czynniki biologiczne, psychologiczne jak i społeczne. Anoreksja jest chorobą, która może być uwarunkowana genetycznie lub inaczej mówiąc może być ona dziedziczona. Czynnikami biologicznymi, które przyczyniają się do rozwoju anoreksji mogą być wszystkie negatywne i stresujące doświadczenia matki w okresie ciąży, choroby i uraz w okresie przed porodowym oraz zaburzenia w okresie karmienia piersią, a także choroby dotyczące układu pokarmowego.

 

Wśród czynników psychologicznych przyczyny anoreksji szukać można już w okresie wczesnego dzieciństwa, a zwłaszcza w obszarze relacji rodzinnych i atmosfery w domu. Zaburzone relacje z rodzicami, zbytnie wymagania z ich strony czy poczucie, że oczekują oni od dziecka bycia zawsze idealnym może powodować w nim ogromną presję, z którą nie potrafi sobie poradzić.



Ograniczanie jedzenia i jadłowstręt psychiczny może więc pojawiać się jako jedna ze strategii radzenia sobie ze stresem i regulowania nieprzyjemnych emocji i uczuć. Odmawianie posiłków może być również sposobem na poradzenie sobie z trudnymi doświadczeniami czy konfliktami.

 

Rozwój anoreksji może być spowodowany również przez:
 

Anoreksja jest częstym zaburzeniem u osób pochodzących z rodzin alkoholowych, ale może dotykać również osoby, które miały nadopiekuńczych rodziców. Badania pokazują, że ryzyko powstawania anoreksji jest większe w rodzinach, w których wzajemne stosunki i relacje są zbyt bliskie lub z kolei zbyt kruche.

Przyczyny anoreksji można też dopatrywać się w silnym oddziaływaniu społecznym oraz promowaniu kultu szczupłej sylwetki. Wśród młodych ludzi zaobserwować można również presję otoczenia czy wyśmiewanie się z osób z nadwagą, co może prowadzić do mocnego zaburzenia obrazu ciała.

 

Anoreksja -  objawy

 

anoreksja objawy
Anoreksja
objawiać się może bardzo nietypowo i na początku ciężko wychwycić rozwój tego zaburzenia. Pierwsze objawy anoreksji często są bardzo subtelne i nie kojarzą się z zaburzeniem odżywiania, a jedynie z dosyć powszechnym kultem odchudzania się.  Wśród niepokojących objawów anoreksji jakie zaobserwować można w zachowaniu warto wymienić takie objawy jak:
 

  • przesadne skupienie się na swoim wyglądzie, kompleksy na tle swojej wagi i masy ciała,
  • paniczny lęk przed przytyciem,
  • ukrywanie się pod zbyt dużymi ubraniami, aby ukryć swoją „grubość”,
  • pojawienie się kompleksów i zaniżona samoocena,
  • rozpoczęcie restrykcyjnej diety i obsesyjne liczenie kalorii,
  • niezgadzanie się z opinią innych odnośnie swojego wyglądu; kwestionowanie zdania innych,
  • dalsze odchudzanie się pomimo znacząco niskiej wagi ciała i niskiego BMI.

     

Wyżej wymienione symptomy nie zawsze są na tyle wyraźne by mogły wzbudzić niepokój w otoczeniu. Często dopiero widocznym i budzącym niepokój objawem jest to jak wygląda anorektyczka - ogromnie wychudzone ciało, brak tkanki tłuszczowej i mocno widoczne kości, Dlatego też o rozpoznaniu anoreksji mogą wskazywać objawy widoczne na tle zdrowotnym m.in.:

 

  • omdlenia i zasłabnięcia,
  • zanik miesiączki czy zaburzenia cyklu menstruacyjnego,
  • zaburzenia elektrolitowe,
  • bóle głowy i migreny,
  • problemy z wypadaniem włosów i pogorszenie się stanu cery,
  • bóle brzucha i wymioty,
  • osłabienie odporności,
  • znacząca zmiana wyglądu.


Anoreksja ma bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia – nieleczona może przyczynić się nawet do śmierci.  Z kolei najczęściej występujące skutki anoreksji to m.in:
 

  • zaburzenia metaboliczne, zaburzenia elektrolitowe,
  • zaburzenia termoregulacji, kłopoty z odczuwaniem ciepła i zimna,
  • zaburzenia hormonalne, szczególnie zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet,
  • napady padaczki,
  • zmiany w budowie mózgu, w tym zmniejszenie się kory mózgowej,
  • problemy z krążeniem,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • problemy z układem trawiennym; zaburzenia wypróżniania się, wzdęcia, wymioty,
  • zaburzenia seksualne, w tym całkowita utrata libido.

     

 Na ostatniej wizycie u psychiatry usłyszałam, że jeśli moja waga spadnie do 37 kg będę musiała iść do szpitala.. Obecnie ważę 36 kg, więc szpital mnie nie ominie.. Czy jem? Bardziej nazwałabym to przyjmowaniem jedzenia, tylko dlatego, że boję się być karmiona sondą. Często boli mnie brzuch i mam problemy ze snem, dostałam jakieś leki na spanie, ale w sumie nie robią one żadnej różnicy.

Forum dla osób z zaburzeniami odżywiania



Jak wygląda leczenie anoreksji?
 

 

anoreksja leczenieLeczenie anoreksji jest często procesem trudnym i długotrwały, który wymaga wsparcia kilku specjalistów. W pierwszej fazie anoreksji pacjenci najczęściej zgłaszają się do lekarza pierwszego kontaktu, czyli internisty i to on podejrzewając anoreksję powinien zlecić dalsze postępowanie terapeutyczne. Leczenie anoreksji wymaga współpracy internisty z psychiatrą, psychoterapeutą, dietetykiem, a nawet niekiedy z kardiologiem i endokrynologiem.  

W leczeniu anoreksji bardzo ważne jest unormowanie prawidłowej masy ciała oraz wyleczenie niedożywienia, a przede wszystkim jego skutków. Leczenie anoreksji najczęściej odbywa się w formie ambulatoryjnej, jednak w przypadkach, gdy BMI jest skrajnie niskie i wskazuje na utratę więcej niż 30 % masy ciała konieczne jest leczenie stacjonarne w szpitalu. Gdy pacjent zostanie doprowadzony do stabilizacji w obszarze fizycznym kolejnym bardzo ważnym krokiem jest skupienie się na leczeniu psychiki. 

 

Anoreksja jest silnym zaburzeniem psychicznym, które wymaga podjęcia psychoterapii, aby osoba mogła poradzić sobie z zaburzonym obrazem swojego ciała, przepracować swoją niewłaściwą relację z jedzeniem oraz pozwolić na rozpoznanie przyczyn, które tą anoreksję u niej spowodowały.


 

Psychoterapia w przypadku anoreksji jest kluczowa, ponieważ podłożem anoreksji są właśnie zaburzenia emocjonalne oraz konfliktowe i trudne kontakty z bliskimi, które często odzwierciedlają się w dysfunkcyjnej relacji z jedzeniem. Najczęściej stosowanymi nurtami w psychoterapii w przypadku anoreksji jest podejście psychodynamiczne oraz poznawczo-behawioralne.

Psychoterapia psychodynamiczna w leczeniu anoreksji pozwala na zbadanie przeszłych doświadczeń zwłaszcza w odniesieniu się do relacji z opiekunami. To podejście umożliwia odnalezienie przyczyny w przeszłości, która mogła stać się źródłem pojawienia się anoreksji. Praca nad konfliktami wewnętrznymi i uporządkowanie nieświadomych schematów myślenia i postępowania może przynieść równowagę na poziomie emocjonalnym i uporać się z zaburzeniem odżywiania jakim jest anoreksja.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna w leczeniu anoreksji z kolei koncentruje się głównie na błędnych schematach myślowych w odniesieniu do swojej osoby oraz do jedzenia. Pozwala odrzucić negatywne wzorce i nauczyć się na nowo interpretować zarówno przeszłe doświadczenia jak i obecne, odbierając im pierwotne negatywne znaczenie. W terapii poznawczo-behawioralnej ważnym obszarem jest również praca terapeutyczna w kwestii wypracowania nowych, zdrowych nawyków, co w przypadku anoreksji odnosi się głównie do nawyków żywieniowych.
 


 

Anoreksja w statystykach




anoreksja statystycznieJak duża jest skala zachorowania i kogo najczęściej anoreksja dotyka?  Anoreksja dotyczy około 1 % populacji kobiet na całym świecie oraz około 0,1 % wszystkich mężczyzn. W Polsce natomiast statystyki podają, że na anoreksję choruje prawie 2 % populacji dziewcząt przed 18 rokiem życia. Gdy do tego dodamy przypadki, gdzie postać anoreksji nie odnosi się do pełnego kryterium diagnozy możemy mówić nawet o 4 % dziewcząt borykających się z anoreksją. 
 

 

Jak podają dane anoreksja zdecydowanie częściej diagnozowana jest wśród kobiet, natomiast znikoma jest ilość przypadków anoreksji wśród mężczyzn. Anoreksja najczęściej dotyka dziewczęta w przedziale wiekowym 13-14 lat oraz 17-18 lat, natomiast ilość przypadków zachorowań na anoreksję maleje po 25 roku życia. Warto jednak wspomnieć, że dotyka ona osoby w każdym wieku. Co ciekawe anoreksja diagnozowana jest znacznie częściej u osób pochodzących z rodzin średnio- i wysoko zamożnych, w krajach wysoce rozwiniętych.


 

Najwięcej przypadków anoreksji odnotowano w Europie Zachodniej, USA, Kanadzie czy Japonii. Śmiertelność w wyniku anoreksji wynosi aż 10 % . Jak podają statystyki prawie połowa chorych na anoreksję umiera z powodu powikłań niedożywienia organizmu, a nawet aż 30 % umiera z powodu samobójstwa.



ZAREZERWUJ WIZYTĘ

Literatura

 

Bator, E., Biernat, J., Bronkowska, M., Ślepecki,D.,  Anoreksja - przyczyny, przebieg, leczenie., Nowiny Lekarskie 2011, 80, 3, 184–191

Cierpiałkowska, L., Psychopatologia., Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2021.


Leczenie anoreksji - psychoterapia

Anoreksja - warto o tym wiedzieć

Jakie są pierwsze objawy anoreksji ?

Początki anoreksji mają często postać ukrytą i nie są wcale łatwe do wychwycenia. Wynika to z tego, że często są mylone ze standardowym procesem odchudzania i bagatelizowane. Pierwsze objawy anoreksji to najczęściej szybka utrata masy ciała, silne kompleksy na tle swojego wyglądu i wagi, ograniczanie posiłków,  unikanie jedzenia oraz omdlenia spowodowane niedożywieniem organizmu.

Jako pierwsze objawy anoreksji mogą pojawiać się również epizody lęku przed przytyciem, co przekłada się na trzymanie restrykcyjnej diety, obsesyjne liczenie kalorii oraz uprawianie ciężkich treningów fizycznych.

Od jakiej wagi zaczyna się anoreksja?

O anoreksji możemy mówić, gdy wskaźnik masy ciała BMI jest niższy niż 17,5 - oznacza to już stan niedożywienia organizmu. Jeśli BMI spada poniżej 13, a ubytek masy ciała wynosi około 30 % prawidłowej wagi dla danej osoby wymagana jest już hospitalizacja.

BMI jest wskaźnikiem masy ciała, do którego wyliczenie potrzebne takie parametry jak waga i wzrost ciała. BMI można wyliczyć korzystać z darmowych kalkulatorów w wersji online.
 

Jak można rozpoznać anoreksję? Czy są dostępne testy na anoreksję?

Jeśli osoba znacząco schudła, a w dalszym ciągu trzyma restrykcyjną dietę i intensywnie ćwiczy, twierdząc przy tym, że nadal jest "gruba" i musi schudnąć może to być sygnał alarmowy wskazujący na początki anoreksji.

W przypadku diagnostyki zaburzeń odżywiania w tym właśnie anoreksji stosuje się test na anoreksję SCOFF. Test zaburzeń odżywiania SCOFF jest narzędziem badawczym w formie testu przesiewowego, które pozwala wykryć anoreksję. Jednak jest to jedynie test przesiewowy, który wymaga specjalistycznej diagnostyki w celu potwierdzenia anoreksji.

 

Co to jest EDNOS?

Na pytanie co to jest EDNOS możemy odpowiedzieć, że jest to bliżej nieokreślone zaburzenie odżywiania, które jednak nie jest ani anoreksją, ani bulimią.  Do EDNOS zaliczyć możemy zespół kompulsywnego objadania się oraz emocjonalne jedzenie, które objawia się napadami spożywania posiłków.

W EDNOS objadanie się służy regulacji emocji i pomaga sobie z nimi poradzić. Osoba objada się, gdy jest zestresowana albo smutna. Dodatkowo EDNOS charakteryzuje się zaburzonym podejściem do obrazu własnego ciała i jego masy.

 

Czy anoreksję można wyleczyć?

Anoreksja jest możliwa do wyleczenia, jednak cały proces terapii zaburzeń odżywiania wymaga złożonej współpracy wielu specjalistów. Leczenie anoreksji wymaga holistycznej współpracy kilku specjalistów w tym: psychiatry, psychoterapeuty, ale również może potrzebny być kardiolog czy endokrynolog. 

W sytuacji wyniszczenia organizmu lub zagrożenia życia konieczne jest leczenie stacjonarne.

Anoreksja Znajdź psychoterapeutę, specjalizującego się w leczeniu anoreksji.  Zadzwoń lub napisz
Masz pytania? Napisz.
MyWay - Specjalistyczna Klinika Psychoterapii Online
Kod captcha
* pola wymagane