Borderline

Zaburzenie osobowości borderline - charakterystyka osobowości z pogranicza

Zaburzenie osobowości typu borderline ( z ang. borderline personality disorder) nazywane jest też jako osobowość z pogranicza lub osobowość chwiejna emocjonalnie.Borderline - co to znaczy? Samo określenie borderline w tłumaczeniu oznacza  „z pogranicza”, akcentując skrajny charakter tego zaburzenia. Osoby z borderline bowiem charakteryzuje skrajność, która przejawia się w jej emocjonalności oraz zachowaniu. 

W przypadku zaburzenia osobowości borderline wszystkie te cechy potrafią generować ogromne cierpienie psychiczne zarówno chorej osobie, jak i jej bliskim. Często nie jest ona w stanie zrozumieć, dlaczego jej życie jest pasmem porażek, tym bardziej że nie dostrzega ona swojego wzorca zachowań. Partnerzy osób z borderline najczęściej po burzliwym i krótkim związku odchodzą. Niestety życie z borderline jest tak męczące, że często nawet partnerzy sami czują się przez tę relację rozchwiani emocjonalnie.  Partnerzy i bliscy często zastanawiają się, co czuje borderline. Osoba z zaburzeniem osobowości borderline często sama nie jest w stanie określić, co dokładnie odczuwa. Dominująca szybkość i intensywność procesów myślowych, a także emocjonalnych w jej głowie jest niejako poza kontrolą, co czyni z niej niewolnika własnego wnętrza.  

Życie osoby z borderline jest często określane jako „dramatyczne” - relacje i bliskie związki są intensywne, ze spektakularnym początkiem i zakończeniem oraz chaosem w środku. To, co wyróżnia borderline to przeżywanie silnych i często nieadekwatnych emocji względem sytuacji. Osoby z borderline mają tendencję do bycia zbyt wrażliwymi, bardzo łatwo ich zranić czy obrazić, a w wielu sytuacjach przeżywają często wyolbrzymione realne lub wyimaginowane odrzucenie.

Na pytanie, czy osobowość z pogranicza potrafi kochać, ciężko jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ jej uczucia względem partnera są zmienne. O tym, czy borderline jest niebezpieczne, można mówić dopiero w momencie, gdy osoba podejmuje ryzykowne zachowania autodestrukcyjne. Warto jednak podkreślić, że kluczem do satysfakcjonującego funkcjonowania jest leczenie borderline, o którym będziemy wspominać w kolejnych nagłówkach. 

Zaburzenie osobowości borderline - przyczyny osobowości z pogranicza

Warto zastanowić się, jakie ma borderline przyczyny. Rozwoju zaburzenia osobowości typu borderline można dopatrywać się już w okresie wczesnego dzieciństwa. Biorąc pod uwagę, że główną cechą osobowości borderline jest upośledzenie funkcjonowania w relacjach z innymi jako czynnik wyzwalający określa się nieprawidłowe pierwsze relacje, jakie zawiera dziecko, czyli te z opiekunami. Nieprawidłowy rozwój więzi z matką często jest podłożem dla zaburzenia borderline, ponieważ to tutaj zaczyna kształtować się zaufanie do drugiego człowieka, postrzeganie czym jest relacja oraz nabywanie pierwszych wzorców zachowywania się i reagowania zwłaszcza w sytuacjach konfliktowych. Jeśli zachowanie opiekunów napawa niepokojem, napięciem, jest na zmianę obojętne i pełne uczuć może wytworzyć błędne myślenie na temat tego, jak powinna funkcjonować relacja. 

Wśród przyczyn zaburzenia osobowości borderline psychologowie mówią o tzw. zaburzeniu relacji z obiektem, które może pojawić się już u niemowląt. Niedostrojenie się do potrzeb dziecka, zwłaszcza tych emocjonalnych, obojętność matki, czy intensywne przeżywanie przez nią różnych stanów emocjonalnych  może sprawić, że dziecko nie będzie umieć rozróżnić, że ono i matka to dwie różne istoty. Identyfikuje więc emocje i przeżycia matki jako swoje, co przekłada się na zaburzony rozwój obrazu własnej osoby i tworzenia się tożsamości. 

Zaburzenie borderline powstaje również u dzieci, które od najmłodszych lat narażone były na przemoc czy przeżyły traumę, w tym również tą spowodowaną przez molestowanie seksualne. Niestety nie tylko takie skrajne przypadki warunkują powstawanie zaburzenia osobowości borderline. Dotyka ona również dzieci wychowywanych w domach gdzie ich doświadczeniem były niestabilne relację, narażone były na krytykę czy srogie kary za swoje postępowanie. Osobowość borderline rozwija się także u dzieci, które doświadczyły silnego lęku separacyjnego, w tym rozłąki z rodzicem.  

• epizod depresji poporodowej u matki,
• niestabilne relacje pomiędzy rodzicami,
• rozłąka z którymś z rodziców,
• nadmierny krytycyzm ze strony rodziców,
• zaburzona relacja z którymś z rodziców. 

Zaburzenie  borderline - objawy osobowości z pogranicza

Jakie objawy ma atak borderline ? W zaburzeniu osobowości typu borderline dochodzi do wielu upośledzeń struktury osobowości, wśród których wymienić możemy te cechy, które odnoszą się do funkcjonowania samej osoby m.in.: 

• zaburzone funkcjonowanie tożsamości: niestabilny i niejasny obraz siebie,
• upośledzenie samokierowania: niestabilność własnych celów, aspiracji czy planów co do kariery,
• chwiejność emocjonalna, przejawiana np. poprzez częste zmiany nastroju,
• szybkie i łatwe wzbudzanie silnych emocji, które często są nieadekwatne do okoliczności,
• lękliwość rozumiana jako uczucie napięcia i niepokoju, czy paniki,
• zamartwianie się na zapas, negatywne patrzenie na przyszłe wydarzenia, 
• depresyjność,
• depresja,
• brak kontrolowania własnych impulsów; nieumiejętność regulacji emocji,
• skłonność do ryzyka, w tym podejmowania ryzykownych zachowań takich jak nadużywanie alkoholu czy innych substancji psychoaktywnych, a także inne ryzykowne działania,
• podejmowanie prób samobójczych.  

W zaburzeniu osobowości borderline objawy szczególnie widoczne są również w obszarze relacji interpersonalnych. Tutaj wymienić możemy: 

• upośledzenie funkcjonowania w obszarze interpersonalnym,
• ograniczona empatia: mała zdolność do rozpoznawania i interpretowania uczuć i zachowań innych osób,
• nadwrażliwość interpersonalna: obrażanie się, izolowanie, podatność na zranienie,
• silne, ale niestabilne, konfliktowe relacje z innymi, w których przeważa nieufność, postrzeganie związków i relacji miłosnych w sposób wyidealizowany;
• przeżywanie relacji w sposób skrajny: od silnego zaangażowanie się w relacje do całkowitego wycofywania się z niej,
• strach przed byciem odrzuconym, który przejawia się wpatrywaniem się oznak zdrady, rozstania czy innych sygnałów świadczących o tym, że partner może odejść.  

W tym zaburzeniu osobowości wystąpić może tzw. atak borderline, który charakteryzuje się wybuchem skrajnych emocji takich jak wściekłość czy gniew. Atak borderline pojawia się najczęściej w odpowiedzi na zerwanie związku przez partnera, oznaki niewierności czy odrzucenia. Zdarza się, że osoba z borderline kierowana swoimi intensywnymi emocjami, które nie sposób zatrzymać może w momencie rozstania czy kłótni z partnerem grozić samobójstwem, czy nawet podejmować się próby odebrania sobie życia. 

“Zakochałam się w cudownym człowieku, facecie, który był czuły i od początku zaangażowany w stworzenie prawdziwego poważnego związku. Potem nagle okazało się, że był taki zakochany i zaangażowany jedynie wtedy, gdy miałam dla niego cały swój czas i zapewniałam non stop o swoich uczuciach. Jeśli tylko nie mogłam się spotkać lub przez pracę nie mogłam być cały czas dostępna na czacie od razu wariował i dopatrywał się tego, że coś jest nie tak w naszym związku. Wszędzie widział zdradę, nawet spotkanie z koleżanką odbierał jako objaw mojej niewierności”
Wypowiedż z forum dla bliskich cierpiących na borderline

 

Leczenie borderline - osobowość z pogranicza

Wśród dotkniętych tym zaburzeniem podstawowym pytaniem jest jak wyjść z borderline. Jak wygląda leczenie borderline? Czym charakteryzuje się terapia zaburzeń osobowości? W leczeniu borderline podstawą jest podjęcie psychoterapii, a stosowanie leczenia farmakologicznego jest traktowane jako leczenie wspomagające. Kluczem do leczenia borderline jest bowiem zmiana schematów myślowych osoby z borderline oraz pomoc w zrozumieniu konsekwencji swoich działań. 

Test borderline SCID-5 jest bardzo rzetelną metodą diagnozowania zaburzenia osobowości z pogranicza. Wśród najskuteczniejszych form leczenia borderline wymienia się terapię dialektyczno-behawioralną czy też terapię psychodynamiczną.

Psychoterapia dialektyczno-behawioralna pozwala nauczyć się osobie z borderline świadomie przeżywać swoje emocje oraz kontrolować myśli, a także zachowania. Głównym obszarem pracy terapeutycznej w psychoterapii dialektyczno-behawioralnej są myśli oraz interpretacja przeżywanych zdarzeń. Psychoterapia psychodynamiczna w leczeniu borderline pozwala przepracować nieuświadomione konflikty wewnętrzne i zrozumieć destrukcyjne mechanizmy. Dzięki temu osoba z borderline może poznać źródła swoich zachowań, które powstały już w okresie dzieciństwa.  
 

Zaburzenie borderline w statystykach - osobowość z pogranicza

Zaburzenie osobowości borderline jest prawie o 4 razy częściej diagnozowane u kobiet niż u mężczyzn. Jak podają statystyki, zaburzenie osobowości z pogranicza dotyka około 2% populacji. Wśród pacjentów leczonych psychiatrycznie zaburzenie  borderline diagnozowane jest u około 15% wszystkich pacjentów, gdzie na oddziałach psychiatrycznych zaburzenie osobowości typu borderline dotyka około od 30 do 60% pacjentów.

Wiesz już, co to jest borderline, jakie ma objawy i jak je leczyć. Najlepszym sposobem może okazać się terapia borderline online, którą prowadzi psycholog online w My Way Clinic. Wykwalifikowany psycholog online pomaga w różnych schorzeniach, jakimi są: depresja, zaburzenia osobowości. Jest to zarówno psycholog dla dorosłych. Udostępniamy testy psychologiczne online, prowadzimy różne typy terapii. Jest to m.in.:

• terapia ericksonowska,
• terapia dla par,
• terapia poznawczo-behawioralna.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ

Literatura
 

Cierpiałkowska, L., Soroko, E., Zaburzenia osobowości. Problemy diagnozy klinicznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2014.