Czym jest erytrofobia i jak sobie z nią radzić? Terapia przez Internet

Spis treści:

Erytrofobia czyli lęk przed zaczerwienieniem - co to jest?

Erytrofobia - co to takiego i i na czym polega erytrofobia? Erytrofobia, znana również jako lęk przed rumieniem na twarzy, to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się nadmiernym strachem przed zaczerwienieniem się skóry w wyniku emocji, takich jak zażenowanie czy stres. Osoby cierpiące na erytrofobię odczuwają intensywny lęk przed zaczerwienieniem się w miejscu publicznym, co wpływa negatywnie na ich codzienne życie i często powoduje wycofanie społeczne. Zrozumienie tego zaburzenia jest kluczowe dla skutecznej pomocy i wsparcia dla tych, którzy zmagają się z tą specyficzną formą lęku społecznego.

Lęk przed czerwienieniem się publicznie sprawia, że jednostki dotknięte erytrofobią skupiają się bardziej na swojej twarzy i ewentualnym zaczerwienieniu niż na otaczającym ich środowisku. Ten nadmierny nacisk na własny wygląd potęguje rumieńce na twarzy ze wstydu, przeradzające się w lęk. Taki stres i strach przed rumienieniem się może przybrać na sile, prowadząc do unikania sytuacji społecznych, w których dana osoba obawia się, że wynikiem danej sytuacji może być zaczerwienienie twarzy.

Stopniowo lista omijanych sytuacji może się zwiększać, co często prowadzi do rozwoju zaburzeń takich jak fobia społeczna czy zaburzenia lękowe u jednostek dotkniętych tym zaburzeniem.

Przyczyny erytrofii

Jakie są przyczyny erytrofobii? Czerwone rumieńce na twarzy są pozostałością po ewolucji naszych przodków. W sytuacjach zagrożenia i konieczności walki, czerwony kolor twarzy informował przeciwnika, że jesteśmy gotowi do obrony i pełni determinacji. Poza tym wszystkie emocje na twarzy pełnią funkcje informacyjną dla otoczenia. Obecnie, jest to niepotrzebny atawizm, który niektórym ludziom przeszkadza w prowadzeniu normalnego życia.

Osoby, które pokonują swoje trudności i czerwienią się na skutek przebytej długotrwałej walki z własnymi problemami, często tracą zdolność rozróżniania emocji towarzyszących im w trakcie zdarzeń. Te uczucia zlewają się we frustrację, ponieważ głównym problemem danej osoby jest to jak się nie czerwienić na twarzy.

Fizjologicznym przejawem strachu jest bladość, wynikająca z odpływu krwi z naczyń krwionośnych. Natomiast w przypadku czerwienienia się mamy do czynienia z sytuacją odwrotną. Naczynia krwionośne napełniają się krwią w reakcji na nadmierne pobudzenie, niezależnie czy jest to radość, złość czy wściekłość. Są to emocje o większej intensywności niż smutek czy inne odcienie melancholii.

Nieśmiałość i skrywanie uczuć sprawiają, że osoba czerwieniąca się, zamiast wyrazić głośno to, co czuje, zdenerwowana sytuacją czy złością, gotuje się wewnętrznie. Przyznanie się do własnych słabości czy braków nie stanowi już niestety skutecznego środka do nawiązywania szczerego kontaktu z innymi ludźmi.

Co powoduje erytrofobie? Stały strach przed zaczerwienieniem twarzy wywołuje u jednostki znaczne napięcie w wielu sytuacjach społecznych. Czasami ten lęk staje się tak potężnym, że jednostka unika występowania publicznie. Stopniowo zawęża swoje pole działania i ogranicza kontakty międzyludzkie. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy erytrofobia osiąga skrajne formy, obserwuje się przyspieszenie akcji serca, nadmierne pocenie się i trudności w oddychaniu. Z perspektywy osoby z erytrofobią, życie w stałym strachu może prowadzić do przyjmowania różnych nieadaptacyjnych zachowań.

przyczyny erytrofobii

Przyczyny erytrofobii - jednym z głównych powodów występowania tej fobii jest przede wszystkim lęk przed oceną ze strony innych. Lęk spowodowany zaczerwienieniem twarzy łączy się z niską samooceną i brakiem pewności siebie, co generuje poczucie nieadekwatności oraz niechęć do publicznych wystąpień.

Warto również zaznaczyć, że doświadczenia z dzieciństwa mogą wpływać na powstanie tej fobii w życiu dorosłym, zwłaszcza gdy ekspozycja społeczna była trudnym przeżyciem. Bycie wyśmianym lub doznawanie porażki w tym obszarze w dzieciństwie może wywoływać traumę, która manifestuje się w dorosłości jako erytrofobia.

Należy podkreślić, że lęk i rumieńce, charakterystyczne dla erytrofobii, mogą również wynikać z niewłaściwego działania układu współczulnego, co warto wziąć pod uwagę podczas leczenia tej fobii.

Objawy erytrofobii

Erytrofobia nie objawia się niestety samym rumieńcem, ale charakteryzuje się występowaniem wielu symptomów zarówno fizycznych jak i psychicznych, które potrafią być bardzo nieprzyjemne i powodować spory dyskomfort w samopoczuciu. Jak objawia się erytrofobia?

Objawy erytrofobii głównie potęgują samą obecność rumieńców. W umyśle osoby z erytrofobią stale krążą pytania typu: "Czy moja twarz jest gorąca?" lub "Czy teraz się rumienię?". Do takich kluczowych objawów w erytrofobii zalicza się:

wstydliwość i nieśmiałość,
chorobliwy lęk przed oceną ze strony innych,
poczucie zranienia w przypadku jakiejkolwiek krytyki,
ograniczone grono przyjaciół i zaufanych osób,
nawiązywanie relacji międzyludzkich dopiero po poczuciu bycia „lubianym”,
unikanie sytuacji towarzyskich i zawodowych, które wymagają wielu kontaktów z ludźmi,
powściągliwość w sytuacjach społecznych z obawy przed wypowiedzeniem czegoś niestosownego,
obawa przed kompromitacją z powodu zaczerwienienia się,
wyolbrzymianie przewidywanych przeszkód,

Do tego dołączają się charakterystyczne typowe objawy lęku, takie jak:

wzmożone pobudzenie i niepokój,
trwałe uczucie napięcia,
trudności w utrzymaniu skupienia,
zakłopotanie,
poczucie niższości,
przyspieszone bicie serca,
kłopoty z oddychaniem,
drżenie,
nadmierna potliwość,
suchość w ustach, trudności w wymowie,
napięcie mięśni,
ból brzucha, skurcze, biegunka.

Czerwienienie na twarzy, a fobia społeczna - powoduje to, że zaczerwienienie manifestuje się na twarzy, dekolcie, a nawet dłoniach. Strach przed rumieniem dodatkowo wzmacnia nasilenie objawów, co sprawia, że zaczerwienienie staje się szczególnie widoczne w sytuacjach, podczas których przyciągamy uwagę otoczenia, np. podczas publicznych wystąpień, w szkole, w restauracji, a także w chwilach intensywnych emocji, takich jak zawstydzenie czy onieśmielenie. Lęk i rumieńce występują tutaj w postaci błędnego koła, gdzie wystąpienie jedno z nich nasila pojawienie się drugiego.

Osoba z erytrofobią dąży do unikania sytuacji stresowych za wszelką cenę, jednocześnie starając się jak najdokładniej ukryć czerwienienie się na twarzy. Kobiety często sięgają po gęsty makijaż, mający na celu zatuszować niepożądany czerwony odcień skóry, podczas gdy mężczyźni decydują się na zapuszczanie włosów i grzywkę, aby maksymalnie zasłonić swoją twarz.

W chwilach, gdy istnieje mniejsze ryzyko zauważenia rumienienia się przez innych, na przykład wieczorem, czerwienienie się pojawia się rzadziej. W wielu przypadkach noszenie ciemnych okularów staje się pomocne, ponieważ utrudnia kontakt wzrokowy, co pozwala na poczucie większego bezpieczeństwa.

Objawy erytrofobii mogą nasilać się w sytuacjach takich jak:

strach przed odrzuceniem,
utrata istotnej osoby, np. poprzez rozwód, śmierć, czy migracje zarobkowe,
problemy szkolne,
nieudany publiczny występ,
adaptacja do nowego środowiska społecznego.

Test na erytrofobię - czy cierpisz na lęk przed zaczerwienieniem?

Jeśli chcesz samodzielnie radzić sobie z objawami erytrofobii lub zastanawiasz się czy ten problem może Ciebie dotyczyć warto wykonać krótki test na erytrofobię. Pozwoli on zweryfikować, czy występują u Ciebie symptomy świadczące o erytrofobii.

Czy uważasz, że czerwienienie się jest czymś negatywnym?
Czy doświadczasz udręki i dyskomfortu, myśląc o rumieńcach?
Czy odczuwasz intensywny wstyd przy poczuciu ciepła na twarzy?
Czy zwracasz dużą uwagę na reakcje swojego organizmu?
Czy na samą myśl o rumieńcach odczuwasz zażenowanie?
Czy sądzisz, że inni zauważają, że coś jest nie tak?
Czy unikasz wychodzenia z domu i spotykania się z ludźmi z obawy przed publicznymi reakcjami?
Czy twój strach staje się przytłaczający?
Czy starasz się ciągle kontrolować swoje zachowania?
Czy myśl o rumieńcach wywołuje u Ciebie nieprzyjemne dolegliwości fizyczne (ból brzucha, trudności w oddychaniu, przyspieszone bicie serca itp.)?

Czy dostrzegasz którekolwiek z tych wyżej wskazanych symptomów? Jeżeli potwierdzasz więcej niż cztery stwierdzenia, istnieje możliwość, że doświadczasz erytrofobii.

Jak leczyć erytrofobię?

Przedmiotem lęku w erytrofobii jest nie tylko czerwienienie się ale przy tym również ogromny strach przed opinią innych. Dlatego też zaburzenie lękowe tego typu może z pewnością znacząco wpływać na jakość życia jednostki dotkniętej nim. W sytuacji takiej warto skorzystać z pomocy specjalisty, takiego jak psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra.

Radzenie sobie z erytrofobią wymaga specjalistycznego podejścia. Erytrofobia w gabinecie psychologa czy psychiatry będzie mogła zostać leczona holistycznie, z uwzględnieniem zarówno występujących objawów, jak i przyczyn.

Warto zaznaczyć, że niekiedy przyczyny erytrofobii tkwią w zaburzeniach funkcjonowania układu współczulnego, co można leczyć farmakologicznie. W takich przypadkach stosuje się β-blokery, które są również używane w leczeniu schorzeń układu krążenia. W ekstremalnych przypadkach zastosowanie znajduje także metoda operacyjna, polegająca na zablokowaniu fragmentu nerwu współczulnego odpowiedzialnego za czerwienienie się i nadmierne pocenie się.

Zarówno terapie psychologiczne, jak i pomoc medyczna mogą stanowić wsparcie dla osób zmagających się z erytrofobią. Jednakże należy pamiętać, że przyczyny fobii głównie mają charakter psychologiczny, a pomoc medyczna powinna pełnić rolę uzupełniającą w leczeniu tego zaburzenia.

Zastosowanie tych różnorodnych metod może przynieść ulgę osobom borykającym się z erytrofobią i nauczyć ich jak leczyć lęk oraz jak sobie radzić w sytuacjach stresowych.

leczenie erytrofobii

Erytrofobia a psychoterapia

Jak skutecznie leczyć erytrofobię w oparciu o psychoterapię? Jednym z efektywnych podejść w leczeniu erytrofobii jest terapia poznawczo-behawioralna, która wykorzystuje skuteczne strategie do radzenia sobie z mechanizmem błędnego koła, odpowiedzialnego za powstawanie fobii. Na czym polega ta forma terapii w leczeniu erytrofobii?

Pomaga pacjentowi uświadomić sobie ograniczające myśli i modyfikować je na bardziej produktywne. To jedno z najskuteczniejszych podejść, które zachęca do rozmowy o uczuciach i ważnych wydarzeniach, zadając na ten temat pytania. W terapii poznawczo-behawioralnej wykorzystywaną metodą jest ekspozycja czy też powolna desensytyzacja (odwrażliwianie). To często stosowane techniki w przypadku fobii, opierające się na stopniowym wystawianiu pacjenta na sytuacje, których się boi. Może to odbywać się za pomocą rzeczywistych bodźców lub wyobraźni.

Inną metodą leczenia tego rodzaju fobii jest terapia EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), zwłaszcza jeśli erytrofobia jest wynikiem traumy. Pacjent wspomina traumatyczne przeżycie, patrząc na przemieszczanie się konkretnego punktu świetlnego na ekranie. Ruch obustronny gałek ocznych podczas śledzenia jest podobny do tego, który występuje podczas snu, co wspomaga ponowne przetwarzanie informacji.

Terapie u psychologa opierają się często o trening uważności. To technika relaksacyjna zachęca pacjenta do oderwania umysłu od własnych emocji, skupienia się na otoczeniu i zmysłach. Inne terapie psychologiczne i metody psychoterapii, z jakich może skorzystać osoba z erytrofobią to terapia akceptacji i zaangażowania ACT, terapie redukowania lęku czy psychoterapia psychoanalityczna, która skupia się na głębokim szukaniu przyczyn powstającego lęku.

Jak samodzielnie radzić sobie z lękiem przed zaczerwienieniem twarzy?

Jak można samodzielnie radzić sobie z erytrofobią? Pierwszym etapem jest otwarta rozmowa z ludźmi w Twoim otoczeniu na temat erytrofobii. Kolejnym krokiem jest dokładne zrozumienie, jak bardzo silnie wpływa ona na Twoje życie. Korzystne może być także dołączenie do grupy wsparcia.

Radzenie sobie z erytrofobią nie musi wcale odbywać się w pojedynkę. Konsultowanie swoich doświadczeń z innymi może dostarczyć nie tylko dodatkowych informacji, ale również daje nam poczucie, że nie jesteśmy z tym problemem osamotnieni. Wspólnie można wtedy wypracowywać rozwiązania dotyczącego tego jak przestać się czerwienić w sytuacjach publicznych oraz wymieniać się sposobami na opanowywanie lęku. Kontakty społeczne z osobami doświadczającymi tego samego problemu dodatkowo mogą pozwolić, by radzić sobie z lękiem społecznym.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ

Literatura

Stefaniak, T.J. (2012). Erythrophobia – problems of diagnostics and treatment. POLSKI PRZEGLĄD CHIRURGICZNY, 2012, 84, 6, 322–327

Erytrofobia - lęk przed czerwienieniem