Testy na zaburzenia osobowości

Testy na zaburzenia osobowości wspomagają diagnozowania wielu przypadków. Dobrze interpretowane wyniki pozwalają postawić prawidłową diagnozę, która ułatwi podjęcie odpowiedniego leczenia, a tym samym wpłynie na komfort życia pacjentów. W naszym centrum online każdy może wykonać test, a także umówić się na konsultację ze specjalistami. 

Diagnoza osobowości – badania psychologiczne 

Jednym z najciekawszych obszarów badań w świecie psychologii jest osobowość człowieka, którą naprawdę trudno zrozumieć. Kiedy doświadczamy silnych emocji czy dramatycznych doświadczeń możemy poczuć nawet stan, jakim jest utrata osobowości. Według psychologii definicja osobowości wskazuje, że jest to konstrukt charakteryzujący się względnie stałą formą. Kształtują ją takie czynniki jak postrzeganie rzeczywistości, myślenie, reagowanie, określając naszą emocjonalność oraz zachowanie. Innymi słowy, osobowość, precyzyjnie mówiąc nasz typ osobowości, będzie określał zarówno to, jak będziemy patrzeć na daną sytuację, co o niej będziemy myśleć, jak zareagujemy, jakie wyzwala ona u nas emocje, jak i określi nasze funkcjonowanie.

W psychologii obecne są różne teorie osobowości, a najstarszą z nich stworzył Hipokrates. Według filozofa funkcjonują cztery podstawowe typy osobowości, które odnoszą się do różnych płynów ciała i określają przez to dany temperament:

• sangwinik,
• choleryk,
• melancholik,
• flegmatyk.

Na tym fundamencie opierają się również współczesne teorie osobowości,  jak teoria Wielkiej Piątki - najpopularniejsza koncepcja przedstawiająca czym jest osobowość człowieka. Wśród cech osobowości Wielkiej Piątki wymienić można:

• neurotyczność,
• ekstrawersję,
• sumienność,
• ugodowość,
• otwartość na doświadczenia. 

W zależności od poziomu natężenia wymienionych czynników możemy określić intensywność tych cech i stwierdzić, czy osoba jest np. wysoko lub nisko neurotyczna, z ekstrawersją czy introwersją lub też mniej, lub bardziej ugodowa, sumienna oraz otwarta na nowe doświadczenia. Niemniej jednak z teorii tej wynika, że każdy z nas posiada wymienione cechy osobowości, jednak w różnym natężeniu. Nie ma bowiem człowieka, który osobowości nie posiada lub odczuwa coś takiego jak utrata osobowości.

Zaburzenia osobowości, a diagnostyka  

Zaburzenia osobowości wskazują na nieprawidłowości w naszym funkcjonowaniu na co dzień i odnosić się będą do naszej emocjonalności, myślenia, czy zachowań interpersonalnych. Szczegółową definicją zaburzenia osobowości ICD-10 podaje kluczowe kryteria, które wskazują na występowanie czynników takich jak:

• problematyczne postawy i zachowania, które obejmują nieprawidłowości w spostrzeganiu, myśleniu, uczuciowości, samokontroli czy wchodzeniu w relacje,
• problemy te mają charakter długotrwały – nie odnoszą się jedynie do pewnego okresu,
• nieprawidłowe wzorce zachowań pojawiają się w wielu różnorodnych sytuacjach,
• problemy te powodują stres i cierpienie psychiczne u osoby cierpiącej na zaburzenia osobowości,
• problemy te mogą (ale nie muszą) utrudniać życie zawodowe i społeczne.  

Zaburzenie osobowości – objawy 

Zaburzenia i zachwianie osobowości najczęściej widoczne może być w funkcjonowaniu społecznym na co dzień. Jak podają kryteria zaburzenia osobowości ICD-10 objawy będą widoczne w emocjonalności, która może być nadmierna i intensywna lub wskazywać na wycofanie, chłód uczuciowy czy brak empatii. Ponadto zawsze występują zaburzenia procesu postrzegania siebie i innych, a tym samym myślenia o sobie samym i otaczającym świecie. To z kolei przełoży się bezpośrednio na zachowanie, które będzie odbiegać od normy. Jeśli chodzi o konkretnie zaburzenie osobowości, objawy mogą mieć różną intensywność czy kierunek, ale odnosić się będą do jednej cechy, np. w jednym zaburzeniu występować będzie nadmierna emocjonalność, niepokój, pobudzenie, natomiast w drugiej dominować będzie niewrażliwość, osłabiona emocjonalność i wycofanie.  

Zaburzenia osobowości – przyczyny

Jako przyczyny zaburzeń osobowości podaje się wzajemne oddziaływanie zarówno czynników genetycznych, jak i środowiskowych. Dziedziczną składową osobowości będzie temperament, który uwarunkowany jest biologicznie, ponieważ odnosi się w głównej mierze do funkcjonowania naszego układu nerwowego. To właśnie temperament będzie określał to, czy jesteśmy wybuchowi, spokojni, nastawieni lękowo oraz czy nasz mózg potrzebuje więcej, czy mniej bodźców do normalnego funkcjonowania.

Oprócz tego wśród przyczyn zaburzeń osobowości wymienia się wychowanie i doświadczenia nabyte w dzieciństwie, które kształtują osobowość już we wczesnym stadium jej rozwoju. Do zachwiania osobowości dochodzi najczęściej w momencie, gdy dziecko nie jest dostatecznie zaopiekowane emocjonalnie przez rodzica czy opiekuna. W zależności od tego, jak dziecko będzie traktowane i jaka będzie postawa rodzica, rozwija się u niego konkretny styl przywiązania, a co za tym idzie schemat myślenia, reagowania i emocjonalności.

Utrwalanie tych elementów może przełożyć się na rozwój danego zaburzenia osobowości. Jeśli dziecko lub nastolatek doświadcza dodatkowo podobnych i równie negatywnych sytuacji wśród rówieśników czy w szkole, doprowadzi to do zaostrzenia stanu. Jeżeli chodzi o zaburzenia osobowości, przyczyny nigdy nie są jednakowe, a rozwój konkretnego zaburzenia zależy od wielu indywidualnych czynników.

Testy na osobowość  

Jako podstawowe narzędzie do zdiagnozowania stosuje się specjalne testy psychologiczne osobowościowe, które pozwalają na rzetelne sprawdzenie, czy u danej osoby występuje konkretne zaburzenie osobowości. Testy tego typu wykorzystuje się również do sprawdzenia, jaki typ osobowości ma dana osoba. Historia testów osobowości sięga czasów wspomnianego wcześniej Hipokratesa i opiera się na koncepcji temperamentu. Cztery typy osobowości określone w tej teorii znajdziemy m.in. w teście Hipokratesa-Galena czy w teście EPI opracowanego przez Eysencka – jednego z badaczy osobowości i temperamentu.

Trudno określić, ile jest rodzajów testów: ile koncepcji osobowości, tyle form diagnozowania. Na przestrzeni lat razem z poszerzaniem wiedzy na temat tego, czym jest osobowość, zmieniały się również wskaźniki jej pomiaru. Wielu z nas często zastanawia się, na czym taki test osobowości polega, gdzie go można znaleźć i jak prawidłowo należy go wykonać. Jako test osobowości psychologia rozumie badanie służące do samoopisowej oceny swojego postrzegania, myślenia i zachowania. Tutaj wymienić możemy dwa główne typy testów osobowości:

• testy psychometryczne rozumiane jako klasyczne kwestionariusze służącego do samodzielnego wypełnienia, poprzez odpowiedzi na postawione pytania,
• testy projekcyjne, podczas których badana osoba ma za zadanie opisać rysunek, bazując na swojej wewnętrznej ocenie.

Testy projekcyjne mają na celu sięgnięcie do naszej podświadomości do tego, co ukryte głęboko w nas, angażując przy tym nasze postrzeganie, schematy myślowe, emocje, uczucia, przeszłe doświadczenia czy nawyki w zachowaniu. Jako testy projekcyjne stosuje się najczęściej rysunki, obrazki czy historyjki, które należy po swojemu zinterpretować (najpopularniejszy z nich test plam atramentowych Roschaca).

Aby wykonać test osobowości, nie potrzebujemy żadnej wiedzy ani doświadczenia – zarówno w jednym, jak i drugim przypadku liczy się nasza indywidualna interpretacja i odpowiedź.  

Rodzaje testów osobowości

Testy psychologiczne osobowościowe są w dużej mierze naukowymi testami osobowości skonstruowanymi przez psychologów. To właśnie dlatego jedynie dyplomowani psycholodzy mają możliwość stosować testy osobowości, są w pełni rzetelnymi narzędziami do zbadania cech osobowości. W Internecie można spotkać wiele stron oferujących tzw. psychotesty osobowościowe, które jednak często nie są wiarygodnym źródłem wiedzy. Wielu psychologów uczula na samą nazwę psychotesty osobowościowe, które w ich przekonaniu są błędem i niewłaściwym nazewnictwem określającym testy osobowości.  Na czym więc polega test osobowości wykonany przez psychologa?

Oprócz zebranej w teście wiedzy liczy się przede wszystkim odpowiednia interpretacja wyników. To właśnie umiejętność dokładnego zinterpretowania wyników i odniesienia ich do konkretnej wiedzy pozwala stosować testy osobowości jedynie osobom do tego uprawnionym.  Jako rodzaje testów osobowości wymienić możemy:

• EPQ-R – Kwestionariusz Osobowości Eysencka,
• NEO-PI-R – Inwentarz Osobowości,
• NEO-FFI – Inwentarz Osobowości,
• MMPI 2 – Wielowymiarowy Minnesocki Inwentarz Osobowości.  

Najbardziej popularnym testem osobowości, ale też najbardziej wymagającym, ponieważ składa się aż z 567 twierdzeń, jest test osobowości MMPI 2. Nazywany jest też Minesockim Wielowymiarowym Inwentarzem Osobowości. Stosowany jest nie tylko w przypadku określenia typu osobowości, lecz także służy do rozpoznania kierunku ewentualnych zaburzeń osobowości. Wykorzystuje się go również w badaniach poza procesem klinicznym m.in. w procesie rekrutacji do pracy czy też do służby wojskowej.

Aby wykonać wyżej wspomniane testy, należy zgłosić się do psychologa, ponieważ żaden z zaprezentowanych testów do badania osobowości nie będzie dostępny w Internecie. Natomiast dzięki innym dostępnym testom osobowości można rzetelnie sprawdzić, jaka jest wasza osobowość.  

Zaburzenia osobowości – test  

Jako najpopularniejsze narzędzia do diagnozy i pomiaru zaburzeń osobowości stosuje się:

• SCID-5-PD – Ustrukturalizowany Wywiad Kliniczny do diagnozy zaburzeń osobowości wg DSM-5. Pozwala on na zdiagnozowanie konkretnego przypadku spośród 10 zaburzeń osobowości,
• PID-5 – Samoopisowy Kwestionariusz służący do pomiaru 25 patologicznych cech,
• MMPI-2 – Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości pozwalający na zdiagnozowanie takich wymiarów osobowości jak:  depresyjność, hipochondria, histeria psychopatia, psychastenia, kobiecość/męskość, paranoja, hipomania, schizofrenia, introwersja społeczna

Test zaburzeń osobowości borderline

Jednym z najczęściej wymienianych zaburzeń osobowości jest osobowość z pogranicza, nazywana też borderline. Cechy osobowości borderline w głównej mierze wskazują na chwiejność emocjonalną, nadmierną intensywność i skrajność emocji, brak kontroli własnych popędów czy niestabilność emocjonalną. Jeśli chcemy zdiagnozować zaburzenie osobowości typu borderline powinniśmy przede wszystkim udać się do specjalisty - psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry. Dobrym rozwiązaniem jest także psycholog online.

Borderline objawy – test

Borderline określana jest mianem osobowości chwiejnej emocjonalnie. Test, który pozwoli na zdiagnozowanie tego zaburzenia, to kwestionariusz SCID 5. Możemy również odnieść się do narzędzia badającego osobowość chwiejną emocjonalnie typu borderline i jest to test SCID-5-PD.  

Cechy osobowości borderline mogą zostać zdiagnozowane jedynie u osób dorosłych, ponieważ zaburzenie osobowości typu borderline u dzieci nie może być stwierdzone z przyczyn rozwojowych. Niemniej jednak wychowywanie przez rodziców z osobowością typu borderline u dzieci może skutkować większym prawdopodobieństwem rozwoju tego zaburzenia.

Osobowość zależna – test

Kolejnym z zaburzeń osobowości, jakie możemy zmierzyć za pomocą testów psychometrycznych, jest osobowość zależna. Objawy osobowości zależnej skupiają się wokół lęku i obaw przed odrzuceniem i polegają na przesadnej uległości i podporządkowywaniu się innym w celu zdobycia akceptacji. Objawy osobowości zależnej mogą być niekiedy bardzo podobne do objawów borderline, jednak dopiero specjalistyczna diagnoza może je rozróżnić. W tym wypadku sprawdzi się test SCID 5.

Testy na zaburzenia osobowości online

W Internecie można znaleźć różnorodne testy psychologiczne online oraz testy na zaburzenia osobowości, jednak w tym przypadku test online nie będzie dawał rzetelnej diagnozy. Rzetelne testy psychologiczne osobowościowe nie są  publikowane w sieci do samodzielnego wypełnienia, ponieważ najczęściej są to narzędzia diagnostyczne, które mogą być używane jedynie przez specjalistów. Niemniej jednak, chcąc określić swoją osobowość, można znaleźć w Internecie minutowy test online. Z jego pomocą można poznać własny typ osobowości. Obecnie jednym z najpopularniejszych testów online jest minutowy test osobowości. Warto pamiętać, że nie jest to narzędzie diagnostyczne, jednak bazuje na 16 czynnikowej teorii osobowości Cattella.

Zaburzenia osobowości – leczenie

Terapia zaburzeń osobowości jest często procesem długotrwałym, ponieważ wymaga zmiany wielu schematów myślowych i nawyków w zachowaniu. Jeśli chodzi o zaburzenia osobowości, leczenie wymaga najczęściej podjęcia psychoterapii, która pozwoli podjąć pracę nad postrzeganiem i emocjonalnością. Jedynie w przypadku zaburzeń osobowości, w których występują silne zaburzenia lękowe, depresyjne czy psychotyczne, stosowana jest farmakoterapia.

Terapia zaburzeń osobowości to najczęściej terapia poznawczo-behawioralna, psychoterapia psychodynamiczna oraz terapia integracyjna. Test osobowości może być tutaj wskazówką w pierwszych spotkaniach z psychologiem czy psychoterapeutą, z jakim dokładnie typem osobowości zmaga się dana osoba. W przypadku zaburzeń osobowości dobrym rozwiązaniem może być również internetowy psycholog czy też psychoterapia online. Jeśli mamy problem z dostaniem się do stacjonarnej placówki, psycholog online pozwoli na szybką diagnozę lub ewentualnie skieruje, by rozpocząć psychoterapię online. W przypadku, gdy test osobowości wykaże, że borykamy się z zaburzeniem osobowości, psychoterapia online może być kluczowa w leczeniu. Nowoczesne technologie ułatwiają spotkania, oferując rozmowy video lub czat z psychologiem.  

Osobowość niedojrzała – leczenie

Możemy spotkać się również z terminem osobowości niedojrzałej, która jednak wskazuje bardziej na niedojrzałą emocjonalność lub objawy innego zaburzenia osobowości. Leczenie tego typu zaburzeń również obejmuje psychoterapię. Jednak jeśli podejrzewamy u siebie lub u kogoś bliskiego osobowość niedojrzałą, leczenie powinniśmy rozpocząć od wizyty u psychologa, który określi, z jakim zaburzeniem mamy do czynienia. Dotyczy to szczególnie zaburzenia osobowości u dzieci i młodzieży. W takiej sytuacji warto skonsultować się z psychologiem, ponieważ mogą one być często błędnie interpretowane.

Potrzebujesz wsparcia lub szukasz pomocy dla bliskich Ci osób? Nasze centrum powstało po to, by każdy miał dostęp do psychologa, niezależnie od miejsca zamieszkania. U nas zarezerwujesz wizytę online. Oto przykładowe terapie, jakie prowadzimy:

• terapia ericksonowska,
• terapia systemowa,
• terapia EMDR,
• terapia dla par.

Literatura

Cierpiałkowska, I., Psychopatologia, Wydawnictwo Scholar, Warszawa, 2021. ICD-10